p { margin-bottom: 0.25cm; direction: ltr; color: rgb(0, 0, 0); line-height: 120%; }p.western { font-size: 11pt; }p.cjk { font-size: 11pt; }p.ctl { font-size: 11pt; }

p { margin-bottom: 0.25cm; direction: ltr; color: rgb(0, 0, 0); line-height: 120%; }p.western { font-size: 11pt; }p.cjk { font-size: 11pt; }p.ctl { font-size: 11pt; }

Zbiór zasad etyki, tradycji i zwyczajów łowieckich

Opracowany przez:

Komisję Etyki, Tradycji i Zwyczajów Łowieckich

Naczelnej Rady łowieckiej

Przyjęty przez Naczelną Radę Łowiecką

6 czerwca 1992 r.

 

    Łowiectwo jest szczególną dziedziną życia społecznego- łączy w sobie harmonijnie ochronę przyrody ojczystej i wykonywanie polowania, walor kulturalno- oświatowy i rekreacyjny, wartości wychowawcze i gospodarcze. Zadania te realizują myśliwi zrzeszeni w Polskim Związku Łowieckim, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, statutowymi i regulaminowymi oraz w oparciu o tradycje , zwyczaje i etykę łowiecką.

    W historii Polski łowiectwo zajęło znaczące miejsce, wnosząc istotny wkład do materialnej i duchowej kultury narodu, co znalazło odbicie w sztuce i uformowało trwałe wartości obyczajowe oraz moralne.

    Współcześni myśliwi starają się te wartości kultywować, rozwijać i wzbogacać, przestrzegając w swej działalności nie tylko przepisów prawa, regulaminów i statutów, lecz również norm etycznych oraz zwyczajów.

ZBIÓR ZASAD ETYKI

1. Myśliwi zorganizowani w Polskim związku Łowieckim realizują cele polskiego łowiectwa. Przynależność do Polskiego Związku Łowieckiego jest świadomie i dobrowolnie przyjętym obowiązkiem- statutowym i moralnym- czynnego uczestniczenia w rzetelnym wykonywaniu wszystkich zadań naszej Organizacji , a prawo posiadania i używania broni myśliwskiej do celów zgodnych ze statutem PZŁ i regulaminem wytwarza poczucie zwiększonej odpowiedzialności.

2. Myśliwy za swój podstawowy obowiązek uważa rzetelne przestrzeganie norm prawa łowieckiego oraz pełne podporządkowanie się wymogom dyscypliny organizacyjnej.

3. Myśliwy nie ogranicza swego udziału w łowiectwie wyłącznie do wykonywania polowania. Troski o hodowle i ochronę zwierzyny nie pozostawia kolegom. Wykonując polowanie i inne czynności związane z gospodarką łowiecka ma na względzie dobro przyrody ojczystej, jej zachowanie dla przyszłych pokoleń, wykazuje dbałość o środowisko przyrodnicze człowieka i równowagę ekologiczną.

4. Myśliwy nie szuka w uprawianiu łowiectwa korzyści materialnych, myślistwo bowiem nie może być środkiem do ich osiągania. Najcenniejszą korzyścią myśliwego jest obcowanie z przyroda oraz doznawanie przeżyć łowieckich i radości w gronie braci myśliwskiej.

5. Materialnym wyrazem sukcesu myśliwego są trofea. Zdobyte trofea myśliwy darzy szczególnym szacunkiem, preparuje je i konserwuje, a udostępnienie na wystawy uważa za zaszczytny obowiązek.

6. Myśliwy stale pogłębia swą wiedzę zarówno w dziedzinie ekologii i gospodarki łowieckiej, jak również historii i tradycji polskiego łowiectwa. Jest stałym czytelnikiem książek i czasopism o tematyce łowieckiej.

7. Myśliwy uczestniczy w realizacji zadań statutowych PZŁ, angażując całą swą wiedzę i doświadczenie.

8. Myśliwy podczas wykonywania polowania oraz prac hodowlanych w łowisku kieruje się zasadą nadrzędności gospodarki rolnej i leśnej- współdziała z właścicielami gruntów w trosce o ochronę zwierzyny.

9. Przebywając w łowisku myśliwy okazuje szacunek dla pracy rolnika i leśnika. Swoim zachowaniem stwarza atmosferę wzajemnej życzliwości.

10. W kontaktach z ludnością zamieszkałą na dzierżawionym terenie myśliwy swoim postępowaniem przyczynia się do utrwalenia dobrej opinii o Polskim Związku łowieckim, popularyzuje wiedzę o nowoczesnym łowiectwie, stara się pozyskać dla niego sprzymierzeńców, zwłaszcza wśród młodzieży.

11. Przyjęte na siebie obowiązki organizacyjne myśliwy wykonuje rzetelnie. Zaufanie i wdzięczność kolegów są jedyną za nie rekompensatą.

12. Myśliwy wrażliwy jest na problemy społeczności lokalnych i w miarę możliwości stara się pomóc w ich rozwiązywaniu.

13. Myśliwy dba o mienie koła łowieckiego. Swe materialne zobowiązania wobec Związku reguluje punktualnie i rzetelnie.

14. Myśliwi solidarnie uczestniczą we wszystkich pracach organizowanych przez koło łowieckie, proporcjonalnie do swych możliwości fizycznych, sprawności i umiejętności.

15. Myśliwy, uczestnicząc w życiu Związku posługuje się w mowie i piśmie tradycyjnym słownikiem łowieckim doskonaląc jego znajomość.

16. Myśliwy nie powoduje w łowisku nadmiernego niepokoju.

17. W życiu organizacyjnym i w czasie p[polowań myśliwy stosuje zasadę równości wszystkich członków PZŁ. W stosunku do kolegów, członków naganki, gości i innych osób jest uprzejmy, lojalny i koleżeński. Cechuje go szacunek i życzliwość wobec kolegów oraz gotowość okazywania im pomocy. Przyczynia się do zachowania dobrej atmosfery podczas wspólnych imprez, taktownie odnosi się do współuczestników polowań. Podporządkowuje się poleceniom kolegów pełniących obowiązki funkcyjne. Jest punktualny i słowny. Służy radą mniej doświadczonym kolegom.

18. Szczególnym szacunkiem i taktowną opieka otacza najstarszych wiekiem myśliwych, którzy z powodu ograniczonej sprawności fizycznej nie są w stanie w pełni uczestniczyć w polowaniach i pracach gospodarczych w łowisku. Przeznacza dla kolegów starszych i niepełnosprawnych wygodniejsze miejsca w pojazdach. W czasie polowania udziela im pomocy przy poszukiwaniu lub patroszeniu i przenoszeniu zwierzyny.

19. Myśliwy traktuje naganiaczy z szacunkiem i należytą troską, zapewniając im odpowiednie posiłki i chwile odpoczynku. Stara się o utrzymanie koleżeńskiej atmosfery między myśliwymi i naganką

20. Myśliwy dba o etyczny stosunek do zwierzyny. Poszukiwanie rannej zwierzyny myśliwy uważa za swój moralny obowiązek, a odnaleziona sztukę dostrzeliwuje w sposób humanitarny. Nie wyręcza się naganiaczami przy poszukiwaniu rannej zwierzyny grubej.

21. Myśliwy nigdy nie traktuje strzału do zwierzyny jako treningu strzeleckiego.

22. Poszanowanie i godne obchodzenie się z odstrzeloną zwierzyna świadczy nie tylko o kulturze myśliwego, ale także wyraża jego szacunek do przyrody.

23. W czasie polowania myśliwy zachowuje umiar i opanowanie by ni dopuścić , żeby pasja myśliwska nie przerodziła się w zachłanność. Dobry myśliwy- to niekoniecznie ten, który zostaje królem polowania.

24. Myśliwy umie wstrzymać się od strzału, jeżeli okoliczności wskazują na brak szansy ucieczki zwierza lub podniesienia strzelonej sztuki. Powstrzymuje się również od dania strzału do zwierzyny w przypadku wątpliwego własnego pierwszeństwa.

25. Myśliwy jest świadom bogatego dorobku polskiego łowiectwa, które stara się godnie reprezentować w kontaktach z myśliwymi- cudzoziemcami.

26. Dokonując odstrzałów selekcyjnych myśliwy ma na uwadze nie tylko sucha treść kryteriów, ale również swoją role , jaką pełni w przyrodzie.

27. Myśliwy dba o bezpieczeństwo na polowaniu. Poluje zawsze ze sprawdzoną bronią, zna jej cechy techniczne. Jest świadom swych umiejętności strzeleckich, które stale doskonali.

28. Spory powstałe w czasie myśliwi rozstrzygają w atmosferze koleżeńskości i zgodnie z przyjętymi zasadami.

30. Na polowaniu myśliwy występuje w estetycznym ubiorze mysliwego, odpowiadajacym tradycji, ale tez uwzględnia zwyczaje w jego środowisku.

31. Myśliwy otacza opieką psa myśliwskiego- towarzysza i pomocnika swych łowów. Dba o zaspokojenie jego potrzeb, nie zmusza do wysiłku ponad jego możliwości. Użytkując psa myśliwskiego wystrzega się powstawania konfliktów z otoczeniem. Starzejący się pies myśliwski zasługuje na zapewnienie mu spokojnej starości.

32. Ograniczając liczebność szkodników w łowisku myśliwy wykazuje szczególna rozwagę oraz unika zatargów z miejscową ludnością.

33. Wątpliwości związane z zachowaniem etyki myśliwy rozstrzyga we własnym sumieniu zgodnie z prawem i zwyczajami łowieckimi.

ZWYCZAJE I CEREMONIAŁ ŁOWIECKI

    Jesteśmy krajem o bogatych tradycjach łowieckich. W czasie ponad tysiącletniej historii naszego państwa- a pamiętać musimy, że myślistwo było jednym z najważniejszych zajęć naszych przodków na długo przed powstaniem państwa polskiego- wykształciły się różnorodne formy zwyczajów i ceremoniału łowieckiego.

    Powstała i rozwinęła się także bogata gwara myśliwska, będąca zwierciadłem życia naszych przodków, przejawem rozwoju i bogactwa naszego języka, świadectwem jednej z tradycyjnych dziedzin kultury narodowej.

    Przekazując myśliwym opis zwyczajów łowieckich i ceremoniału myśliwskiego pragniemy, aby były one szeroko stosowane przez wszystkie koła łowieckie i wszystkich myśliwych, przyczyniając się do wzbogacenia form samowychowania w szeregach braci myśliwskiej, a język łowiecki był czynnikiem zespalającym nasze środowisko.

    1.Posługiwanie się językiem łowieckim

    Geneza polskiego języka łowieckiego sięga zamierzchłych czasów. Kształtował się on na przestrzeni setek lat, wzbogacany ciągle rozwojem praktyki i wiedzy łowieckiej . Wpływały na niego przemiany społeczne i gospodarcze. W obrzędach mysliwskich przestrzegano obowiązku stosowania języka łowieckiego na łowach i gronie braci łowieckiej. W poemacie Flis ( XVI wiek ) Sebastian Klonowic pisze:

Już gębę trąbą zwać u charta musi
kto raz myśliwskiej polewki zakusi
zająca kotką, ucho już nie uchem
musi zwać słuchem
tłustego skromnym, prędkiego ciekawym
musi zwać, kto chce być myśliwcem prawym

    Słownik języka łowieckiego– ale również czasopismo Łowiec Polski i liczne fachowe publikacje wydawane współcześnie.

2.Sygnały łowieckie

    Sygnały łowieckie to przede wszystkim system porozumiewania się myśliwych. Mają one nie tylko praktyczne znaczenie w czasie wykonywania polowania, ale są nieodłącznym elementem zwyczaju myśliwskiego. Któż nie pamięta wspaniałych strof Pana Tadeusza Adama Mickiewicza- Koncert Wojskiego:

Natenczas Wojski chwycił na taśmie przypięty
swój róg bawoli długi , cętkowany, kręty (…)
Bo w graniu odzew dźwięczący, rześki: to pobudka;
Potem jęki po jękach skomlą, to psów granie;
A gdzieniegdzie ton twardszy jak grzmot, to strzelanie.

    Wielowiekowa jest tradycja stosowania sygnałów łowieckich granych na rogu lub trąbce. Dawny myśliwy rozróżniał ponad trzydzieści tekstów muzycznych, ułatwiających wykonywanie polowania w trudnych puszczańskich warunkach. Dziś, poza sygnałami stosowanymi według wymogów polowań, pozostały sygnały wzbogacające obrzędy związane z łowami. Ich nazwy podajemy w odpowiednich tekstach opisujących ceremoniał łowiecki ( nuty w załączeniu).

    Corocznie zwiększa się liczba myśliwych znających sygnały łowieckie i biorących udział w konkursach sygnalistów. Naczelna Rada Łowiecka pragnie, by ten element tradycji wzbogacał nasze życie łowieckie.

3. Ślubowanie

    Ślubowanie jest pierwszym obrzędem, z którym spotyka się każdy młody myśliwy przyjęty do Polskiego Związku Łowieckiego Staż w kole łowieckim i administracyjne kłopoty ma już za sobą: egzamin złożony wymagane prawem i regulaminem zaświadczenia i zezwolenia uzyskane, wpisowe wpłacone. Rozpoczyna życie myśliwskie. Wówczas to powinien złożyć uroczyste ślubowanie. Obrzęd ten wprowadza młodego myśliwego w klimat tradycji i obyczaju łowieckiego. Ślubowanie przeprowadza się w zasadzie w łowisku w czasie zbiórki myśliwych przed pierwszym zbiorowym polowaniem , w którym bieże udział młody myśliwy , może również odbyć się podczas posiedzenia Wojewódzkiej Rady Łowieckiej lub innych uroczystości. Podczas ślubowania towarzyszy młodemu myśliwemu jego opiekun, który sprawował pieczę nad nim podczas odbywania stażu . Ślubowanie powinno mieć uroczysty ch arakter.

        Ślubujący wywołany zostaje z szeregu myśliwych przygotowanych do odprawy. Ślubujący powtarza tekst klęcząc na lewym kolanie, z odkrytą głową ( okrycia głowy zdejmują wszyscy uczestnicy ślubowania ), broń trzyma w lewym ręku, pionowo opartą stopką o ziemię, za nim stoi opiekun trzymając prawą dłoń lub kordelas na jego ramieniu.

Tekst ślubowania

Przystępując do grona polskich myśliwych ślubuje uroczyście:
przestrzegać sumiennie praw łowieckich,
postępować zgodnie z zasadami etyki łowieckiej,
zachowywać tradycje polskiego łowiectwa,
dbać o dobre imię łowiectwa i godność polskiego myśliwego.

Po wypowiedzeniu formuły myśliwy wstaje, przyjmujący ślubowanie podaje mu rękę i wypowiada słowa:

Na chwałę polskiego łowiectwa bądź prawym myśliwym, niech Ci bór darzy.

4. Odprawa myśliwych przed polowaniem

Prowadzący odprawę wita gości, myśliwych i pomocników. Wita łowisko ( knieję- pole ), aby obdarzało łowców ( myśliwych ) sukcesem.

Następnie prowadzący dopełnia czynności przewidzianych regulaminem polowań, tj. informuje o gatunkach i ilości zwierzyny przewidzianej do odstrzału, omawia system sygnałów oraz zasady bezpieczeństwa, upewnia się o posiadaniu przez uczestników niezbędnych dokumentów.

5. Chrzest myśliwski i pasowanie

Odbywa się na polowaniu. Po odtrąbieniu, o ile jest sygnalista, śmierci zwierza najstarszy funkcją myśliwy nakazuje młodzikowi klęknąć na lewe kolano i znacząc farba ubitej zwierzyny jego czoło wypowiada słowa:

W imię Boga, św. Jerzego, św. Michała chrzczę Cię na wyznawcę św. Huberta.

Pasuję Cię na rycerza św. Huberta, bądź prawym, mężnym i uczciwym myśliwym.

Jak przy ceremonii chrztu zwyczaj nakazuje , aby nie ścierać farby do końca polowania.

Warto też przestrzegać zasady, żeby pierwszego upolowanego grubego zwierza młody myśliwy patroszył własnoręcznie, nie korzystając z pomocy fizycznej kolegów czy naganiaczy, lecz słuchając jedynie ich wskazówek.

Złomem nazywamy krótka ( 20-m 30cm ) gałązkę świerku, jodły , dębu, buka lub innych drzew (sosna , olcha) bądź roślin ( wrzos ) , typowych dla miejsca polowania.

Tradycyjnie przyjęte jest, że złom, jak wskazuje nazwa, jest odłamywany , a nie obcinany nożem lub kordelasem i wręcza się go przed patroszeniem zwierzyny.

7. Pokot

Pokot- to tradycyjny sposób zakończenia łowów.

Przy ubitej zwierzynie, leżącej w określonym porządku według łowieckiej hierarchii, zbierają się myśliwi oraz pomocnicy ( naganka ). Zwierzynę układa się na prawym boku od prawej ku lewej stronie.

Myśliwi stają w szeregu u czoła rozkładu, pomocnicy po przeciwnej stronie, przed nimi sygnaliści. Jeżeli pokot odbywa się o zmroku, to rozpala się ognisko lub ustawia się pochodnie.

Tradycja zabrania przekroczenia leżącej na rozkładzie zwierzyny ,tak myśliwym, jak i pomocnikom.

Zgodnie z tradycją w czasie raportu i otrąbienia pokotu myśliwi i pomocnicy stoją z odkrytymi głowami. Jeżeli na polowaniu nie ma myśliwego, któremu prowadzący mógłby złożyć raport, dokonuje on tylko ogłoszenia wyników polowania.

8. Hubertowiny

Do tradycji łowieckiej należy święceni dnia patrona myśliwych- św . Huberta. Święto to obchodzone jest 3 listopada. Zwyczaj ten powinien być kultywowany, choć łowy odbywają się często nie w dniu patrona, lecz w najbliższym dniu wolnym od pracy.

9 . Polowanie noworoczne lub wigilijne

Polowanie noworoczne lub wigilijne należy do tradycyjnych łowów organizowanych w naszym Związku. Łowy te posiadały zawsze szczególny charakter- miały na celu zaciśnięcie koleżeńskich więzów, podkreślenie estetycznej wartości łowiectwa, wzbogacanie przeżyć myśliwskich innymi treściami niż samo polowanie.

Tradycyjnie łowy w tym dniu powinny kończyć się wcześniej, tak aby przy ognisku bądź wspólnym stole, w atmosferze koleżeństwa dokonać zbilansowani łowieckich przeżyć minionego roku, utrwalić kształtujące się na tej kanwie przyjaźnie, życzyć kolegom dobrych myśliwskich dni w następnym roku.

Są koła łowieckie , które w tym dniu, wykorzystując odbywające się łowy, Święcą prasłowiański zwyczaj dzielenia się pokarmem ze zwierzęt ami.

Dziś ma to inny wyraz- myśliwi przed pierwszym miotem lub pędzeniem udają się do paśników i składają tam karmę. Piękny to ukłon w stronę tradycji naszych pradziadów, warto go szerzej propagować wśród kół łowieckich.

Pojedziemy na łów, na łów, towarzyszu mój
Na łów, na łów na łowy,do zielonej dąbrowy, towarzyszu mój.
A tam biegnie zając, zając, towarzyszu mój!
Puszczaj charty za smyczą ,niech zająca pochwycą, towarzyszu mój.
Pojedziemy na łów, itd…
Aż tam biegnie sarna, sarna ,towarzyszu mój!
Puszczaj charty ze smyczą,niechaj sarnę uchwycą, towarzyszu mój!
Pojedziemy na łów, itd…
Aż tam biegnie sobol, sobol, towarzyszu mój!
Pojedziemy na łów, id.
Aż tam biegnie panna ,panna , towarzyszu mój!
Puszczaj charty ze smyczą,niechaj pannę pochwycą, towarzyszu mój!
A teraz się dzielmy, dzielmy, towarzyszu mój!
Tobie zając i sarna,a mnie sobol i panna, towarzyszu mój.
A kiedy ci krzywda, krzywda, towarzyszu mój!
Tobie siodło, a mnie koń,terazże się ze mną goń, towarzyszu mój.
A kiedy ci krzywda, krzywda, towarzyszu mój!
Moja szabla, a twój kij, terazże się ze mną bij, towarzyszu mój.
A kiedy ci krzywda, krzywda, towarzyszu mój!
Twoje gardło, a mój miecz, twoja głowa pójdzie precz, towarzyszu mój.

Mundur myśliwski to jeden z elementów tradycji, kultury i etyki łowieckiej. Noszenie munduru myśliwskiego to wyraz poszanowania Polskiego Związku Łowieckiego i samego łowiectwa. Mundur klasyfikuje nas wśród grona ludzi uprawiających to samo hobby, nawiązuje do rycerskich tradycji łowiectwa, stanowi powód do dumy.Jednak nie każdy z nas, nawet jeśli posiada mundur galowy, wie dokładnie jak go nosić i jak powinien wyglądać jego kompletny skład.

 

Definicja munduru – Mundur jest to charakterystyczny, jednolity dla danej formacji, organizacji ubiór.

 

Mundur myśliwski – uroczysty,wyjściowy ubiór myśliwski, którego wzorzec został zatwierdzony przez Naczelną Radę Łowiecką. Składa się z ciemnozielonych spodni i marynarki, na której naszyte są myśliwskie dystynkcje. Guziki wykonane z poroża. Do pełnej gali zielony sznur paradny i kordelas.

Posiadając własny model stroju organizacyjnego winniśmy  uczestniczyć  jednakowo ubrani w różnych uroczystościach,nie tylko łowieckich, i wyróżniać się, jako grupa ludzi, którzy z honorem reprezentują Polski Związek Łowiecki.

 

Nadal nie ma obowiązku posiadaniastroju organizacyjnego polskich myśliwych. Nikt nie zmusza kolegów myśliwych dojego zakupu. Pozostaje to wciąż kwestią sumienia i wewnętrznej potrzeby każdego myśliwego. Dobrze jest ten problem unormowany na szczeblu krajowym, gorzej na okręgowym, gdzie wielu członków okręgowych rad łowieckich nie ma munduru. Różnie jest na szczeblu kół łowieckich. Wyrazy uznania należą się tym kołom, które ten problem postawiły na walnych zgromadzeniach i swą własną decyzją przyjęły obowiązek zakupu munduru przez członków koła. Jak wspaniale na zdjęciach w”Łowcu Polskim, czy stronach internetowych kół łowieckich, wyglądają myśliwi umundurowani podczas uroczystości okręgowych lub jubileuszach kół.Otwartym pozostaje pytanie, czy organizacja z wieloletnim dorobkiem, spadkobierca polskich tradycji łowieckich,wyróżniająca się swą działalnością w ochronie polskiej przyrody, powinna wprowadzić obowiązek posiadania przez swych członków munduru. W wielu przypadkach taki obowiązek wiąże bardziej członków, daje im poczucie dumy z przynależności i nakłada obowiązek dbania o honor organizacji.

Jeżeli mundur dla wielu kolegów jest jednak strojem trochę zbyt sztywnym na mniej oficjalne, bardziej swobodne spotkania towarzyskie to możemy ubrać się w elegancki, dobrze skrojony strój, w którym niech będzie wpięta chociażby odznaka PZŁ. Nie wstydźmy się swojej organizacji. Dziś oferta handlowa jest ogromna. Wielu myśliwych przyjeżdżając do łowiska prezentuje się tak jak powinien wyglądać myśliwy. Schludnie iestetycznie w stroju adekwatnym do wykonywania polowania. Jest to spore osiągnięcie w podejściu do łowiectwa i odrodzeniu się poczucia obowiązku dbania o wygląd. Natomiast oficjalny strój organizacyjny, zwany mundurem myśliwskim,powinien wisieć w szafie każdego myśliwego i być zakładany szczególnie na uroczyste okazje.

 

Rys historyczny polskiego munduru myśliwskiego.

 

W języku polskim określenie to pojawiło się w XVIII wieku i pochodzi z języka francuskiego – la montuje lub niemieckiego – die Montur. Może być polowy i wyjściowy – reprezentacyjny, a także paradny. Mundur wyróżnia i określa przynależność organizacyjną. Jest jednym z symboli, obok sztandaru, odznaczeń, hymnu, organizacji do której się należy. Zakładany, by podkreślić z dumą, że jesteśmy członkiem jakiejś organizacji i godnie ją reprezentujemy. Mundury noszą żołnierze, strażacy,policjanci, harcerze, górnicy. Jest mundur szkolny i bardzo dużo mundurów organizacji społecznych. Są też mundury historyczne, regionalne zwane zwykle strojami ludowymi. Wszystkie one podkreślają, do jakiej należymy organizacji lub z jakiego regionu pochodzimy. Wszyscy, którzy zakładają mundur czują się w nim wyróżnieni oraz demonstrują i reprezentują swoją postawą honor organizacji.

 

Polscy myśliwi, którzy zjednoczyli się w jedną ogólnopolską organizację po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w (1936 r.), już w dwa lata po ustaniu wojen o granice państwa uznali, że mundur myśliwski jest niezbędnym elementem życia organizacji i należy do tradycji łowieckiej. Pochodzili z różnych zaborów,posiadali inne przyzwyczajenia, ale rozumieli potrzebę opracowania polskiego wzoru munduru myśliwskiego. Dlatego pracowali w okresie II Rzeczypospolitej nad oficjalnym wzorem stroju organizacyjnego, w którym sfotografował się także Prezydent RP prof. Ignacy Mościcki.

 

 

Gdyby przyjrzeć się polskiej literaturze łowieckiej to bardzo trudno znaleźć odniesienie do munduru i w ogóle stroju myśliwskiego, także tego używanego podczas polowań. Może wynikało to z tego, że każdy myśliwy rozumiał znaczenie estetycznego wyglądu i nie był to temat do rozważań, bo było to oczywiste.Jednak lata po II wojnie światowej zdegradowały wygląd myśliwego, zwłaszcza w łowisku. Sklepy myśliwskie nie oferowały ubrań i obuwia do polowania. Myśliwi używali kurtek wojskowych i milicyjnych, co było nielegalne. Zakładali czarne gumowce lub gumofilce, takie same jak na budowach czy w gospodarstwach rolnych.Na przełomie lat 70 i 80-tych ubiegłego wieku, gdy do sklepu dostarczono zielone kurtki typu łowieckiego, to zostały rozdzielone po 4 na koło, chyba po to żeby było sprawiedliwie. Myśliwy nie mógł kupić ich indywidualnie. Tak żemundur łowiecki nie był oczywistym elementem życia polskich myśliwych.Oglądając zdjęcia z jubileuszy kół łowieckich z lat 60, 70 i 80 XX wieku widać jak mało popularny był mundur łowiecki. A przecież Polski Związek Łowiecki opracował wzorzec stroju myśliwskiego zatwierdzony uchwałą Naczelnej Rady Łowieckiej w 1973 roku. Właśnie ta uchwała, z 29 listopada 1973 r., właściwie do dnia dzisiejszego określiła wygląd munduru galowego, który stał się oficjalnym, uroczystym strojem organizacyjnym polskich myśliwych.

 

 

Po zmianach politycznych 1989 roku również Polski Związek Łowiecki powoli powracał do zwrócenia większej uwagi na tradycję, zwyczaje i etykę myśliwską, w tym na sposób ubierania się myśliwych.

 

W 1992 roku Komisja Etyki,Tradycji i Zwyczajów Łowieckich przy Naczelnej Radzie Łowieckiej opracowała zbiór zasad etyki, tradycji i zwyczajów łowieckich zatwierdzonych uchwałą N. R. Ł. z dnia 06.06.1992 roku. Tam w punkcie 30 jest napisane wprawdzie, że: “na polowaniu myśliwy występuje w estetycznym ubiorze myśliwego, odpowiadającym tradycji, ale też uwzględnia zwyczaje w jego środowisku”. Nie ma natomiast nic w “zbiorze” o galowym mundurze myśliwskim. I tak jest do dziś. Polski Związek Łowiecki nie zdecydował się na wprowadzenie obowiązku dla wszystkich myśliwych, posiadania reprezentacyjnego stroju organizacyjnego, zwanego mundurem myśliwskim.

 

Potrzeba zmian w stroju myśliwskim spowodowała, że zdaniem wielu myśliwych obowiązujący od 1973 roku wzorzec munduru galowego, należałoby zmienić. Naczelna Rada łowiecka wychodząc naprzeciw tym postulatom i kierując się troską o kultywowanie tradycji łowieckich, a także dbając o wizerunek Polskiego Związku Łowieckiego, powołała uchwałą nr 39/2007 z 12 kwietnia 2007 r. zespół ds. wizualizacji Polskiego Związku Łowieckiego w składzie: Wojciech Cieplak, Bogusław Chłąd, Marek Piotr Krzemień, Krzysztof Mielnikiewicz, Marek Rogozinski i Władysław Zabłocki, która przy pomocy artysty plastyka Stefana Madaja, miała a zadanie opracowanie stroju myśliwskiego a także opracowanie projektu flagi związkowej, ceremoniału sztandarowego, wzorów pieczątek, wzorów liternictwa i papierów firmowych,wizytówek, szyldów, legitymacji, dyplomów ślubowania, tablic zewnętrznych i informacji wewnętrznej, itp. (źródło Łowiec Polski nr 2/2009 r.). 16 grudnia 2008 r. odbyło się XII w kadencji posiedzenie Naczelnej Rady Łowieckiej.Wiodącym jej tematem była wizualizacja Polskiego Związku Łowieckiego i przedstawionymi projektami m.in. dotyczącymi stroju organizacyjnego. W konsekwencji Naczelna Rada Łowiecka, 16 grudnia 2008 r.  przyjęła uchwałę w sprawie stroju organizacyjnego wraz z dystynkcjami, która obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. Zespół, zgodnie z wcześniejszymi zaleceniami NRŁ, pozostawił dotychczasowy krój marynarki i spodni dostosowując kolorystykę pozostałych ubiorów. Zaakceptowano wzór płaszcza jesiennego, kurtki letniej i kapelusza. Był to krok w dobrym kierunku, ujednolicający wygląd polskiego myśliwego podczas oficjalnych uroczystości.

 

 

Promowaniem nowego stroju organizacyjnego zajął się m.in. Łowiec Polski (nr 2/2009 r.), a załącznik do uchwały, ze szczegółowym opisem munduru galowego, znajduje się na stronie internetowej Polskiego Związku Łowieckiego. Mundur, zgodnie z definicją, to przepisowy, ustalony przez władze ubiór wyróżniający członków określonej organizacji społecznej, formacji wojskowej lub grupy zawodowej. Jest to uniform, więc trzeba go nosić ściśle z postanowieniem, w tym wypadku, uchwały NRŁ, bez dowolnej zmiany jakiejkolwiek jego części. Począwszy od butów poprzez skarpetki a kończąc na koszuli i krawacie. Jednym słowem mundur to elegancja,ale także dyscyplina noszenia w każdym miejscu i czasie. Mundur spełnia swoją rolę podczas szczególnych uroczystości, jubileuszy, zjazdów itp. Zatem należy go propagować wśród myśliwych i przyjąć zasadę, że należy go nosić zgodnie z postanowieniami uchwały NRŁ.

 

Załącznik do uchwały nr 60/2008 zdnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie stroju organizacyjnego wraz z dystynkcjami

 

I. ŁOWIECKI STRÓJ ORGANIZACYJNY

 

1. Strój organizacyjny członka PZŁ składa się z marynarki, letniej koszuli i spodni (dla pań spódniczki)koloru zielonego oraz płaszcza jesienno-zimowego, uszytych wg wzoru zatwierdzonego przez NRŁ.

 

2. Do stroju obowiązuje białakoszula, zielony gładki krawat, na którym ewentualnie może być umieszczone logo PZŁ, czarne buty, czarny pasek oraz czarne lub ciemnozielone skarpetki.

 

3. Do stroju przynależy zielony sznur zakończony ozdobną metalową kocówką z oznakami PZŁ (wg wzoru zatwierdzonego przez NRŁ), noszony z prawego ramienia do pierwszego od góry guzika zapinającego marynarkę. Uzupełnieniem stroju może być kordelas zawieszony pionowo na rapciach wzdłuż szwu lewej nogawki spodni, tak aby rękojeść była widoczna na tle marynarki.

 

4. Umieszczone na kołnierzu dystynkcje określają pozycję myśliwego w organizacyjnej hierarchii.

 

a). Złote (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży kolorem  karminowym):

 

• Prezes NRŁ, • Łowczy Krajowy                             

 

b). Złote (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży w kolorze dystynkcji)

 

• członkowie honorowi PZŁ,

 

• wszyscy członkowie organów krajowych PZŁ(Naczelna Rada Łowiecka, Zarząd  Główny PZŁ, Główny 

 

• Sąd Łowiecki, Kapituła Odznaczeń Łowieckich, Główna Komisja Rewizyjna, Główny Rzecznik Dyscyplinarny).

 

c). Złote (stylizowana gałązka jedliny bez szyszek oraz obszyciem obrzeży w kolorze dystynkcji

 

• członkowie stałych komisji problemowych Naczelnej Rady Łowieckiej

 

d). Srebrne (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży kolorem     karminowym):

 

• Prezes Okręgowej Rady Łowieckie

• Łowczy Okręgowy

 

 

e). Srebrne (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży w kolorze dystynkcji):

 

• wszyscy członkowie organów okręgowych PZŁ (Okręgowa Rada Łowiecka, Zarząd Okręgowy PZŁ, Okręgowy Sąd Łowiecki, Okręgowa Komisja Rewizyjna, Okręgowy Rzecznik Dyscyplinarny)

 

g). Zielone (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży kordonkiem w kolorze dystynkcji):

 

• Prezesi kół łowieckich

• Łowczowie kół łowieckich

 

h). Zielone (stylizowana gałązkajedliny bez szyszek oraz obszyciem obrzeży w kordonkiem kolorze dystynkcji):

 

• pozostali członkowie PZŁ

 

5. Po wygaśnięciu pełnienia funkcji prawo noszenia dystynkcji pozostaje. Dystynkcja różni się wówczas od dotychczasowej brakiem obszycia obrzeża. Nie dotyczy to Prezesa NRŁ i Łowczego Krajowego, którzy zachowują noszona dystynkcje dożywotnio.

 

6. Do stroju organizacyjnego przypina się odznaczenia, odznaki i oznaki organizacyjne:

 

a). Złom przywieszany jest 3 cm centralnie nad wpustem kieszeni,

 

b). Medal Św. Huberta nosi się na szarfie na szyi, ewentualnie wpina nad wpustem kieszeni,

 

c). odznaczenia łowieckie, lub ich baretki przywieszane są 1 cm nad wpustem kieszeni, odznaczenia regionalne przypina się na kieszeni, na niej też ewentualnie przypinamy inne organizacyjne odznaki i oznaki. Do lewej klapy wpinamy oznakę PZŁ. Członkowie honorowi wpinają Odznakę Członka Honorowego zawierającą oznakę PZŁ. Do prawej klapy wpinamy oznakę koła lub klubu łowieckiego.

 

d). Do stroju organizacyjnego nie należy przypinać nadmiaru odznaczeń i odznak.

 

II. OFICJALNY WYJŚCIOWY STRÓJ MYŚLIWSKI

 

Oficjalny (wyjściowy) strój myśliwski to garnitur koloru ciemnozielonego, określonego wzorcem Pantone 5535M, uszyty z tkaniny ubraniowej (wełna, elanowełna itp.). Marynarka jednorzędowa, zapinana na cztery guziki rogowe o prostych połach z lekko zaakcentowana talia. Odległość górnego guzika od krawędzi prawego przodu marynarki wynosi 2 – 2,5 cm, a dolnego guzika 4 – 5 cm. Pozostałe dwa rozmieszczone są równomiernie na linii guzików górnego i dolnego. Takie rozmieszczenie guzików wynika z poszerzenia dołem prawego przodu w porównaniu z lewym przodem o 2 – 3 cm i ma na celu niedopuszczenie do ich rozchylania się po zapięciu; guziki biegną środkiem frontu marynarki. Odległość dziurek do guzików od krawędzi lewego przodu wynosi około 2 cm. Długość marynarki – do połowy kciuka przy opuszczonej ręce. Kieszenie boczne są poziome i przykryte patkami. Na lewym przodzie marynarki umieszczona jest piersiówka na listewkę o długości 10– 11 cm. Rękawy bez stebnówek z jednym rogowym guzikiem u dołu. Z tyłu marynarka jest gładka, bez rozcięcia.

 

 

Na kołnierzu znajdują się naszywki z dystynkcjami, wykonane z aksamitu koloru ciemnozielonego.

 

 

Na ramionach znajdują się usytuowane pionowo pagoniki o wymiarach 5 cm x 2 cm, odsunięte od wszycia rękawa o 2 cm.  Środek pagonika leży na wysokości szwu ramieniowego marynarki. Pośrodku pagoników przyszyte są rogowe guziki. Pod pagonikiem prawego ramienia jest płaski guziczek do przypięcia sznura.

 

Spodnie do stroju myśliwskiego są długie o szerokości nogawek u dołu 22 – 24 cm (w zależności od wzrostu myśliwego), bez mankietów. Przody na jedna zaszewkę. Dolne krawędzie nogawek spadają skośnie z przodu ku tyłowi, różnica skosu wynosi 3 – 4 cm. Kieszenie pionowe lub lekko skośne. Tylna kieszeń na listewkę lub z patką.

 

Koszula biała, krawat gładki,zielony (dopuszcza się na krawacie oznakę PZŁ), buty i pasek do spodni czarne,skarpetki czarne lub ciemnozielone.

Strój wyjściowy dla kobiet myśliwych różni się tylko konstrukcja. Posiada zaszewkę na biust, nie ma piersiówki i zapina się na damska stronę. Zamiast spodni może być gładka spódnica przykrywająca kolana.

 

Do munduru galowego przypina się sznur, podpięty na prawym ramieniu, zakończony metalową końcówką z logo Polskiego Związku Łowieckiego.

 

 

III. Ubiór letni

 

Koszula wykonana z tkaniny bawełnianej koloru ciemnozielonego określonego wzorcem Pantone 5535M. Kołnierz typu koszulowego zapinany pod szyję.

 

 

Na listewce o szerokości 3,5 cm widocznych 5 rogowych guzików. Z przodu 2 kieszenie cięte, z patkami zapiętymi na rogowe guziki. Na ramionach pionowe pagoniki o wielkości i usytuowaniu takim, jak przy stroju wyjściowym. Rękawy z mankietami zapinanymi na dwa rogowe guziki, posiadają od wewnątrz zamocowane listewki umożliwiające podwinięcie rękawów do łokcia i utrzymanie ich w zaplanowanym ładzie. Z tyłu karczek, od niego pionowa kontrafałda, zarygiełkowana na wysokości talii. Całość wystębnowana w kolorze tkaniny na stopkę (5 mm). Koszula noszona ze spodniami od stroju wyjściowego. W upalne dni dwa górne guziki u koszuli mogą pozostać niezapięte.

 

IV. Płaszcz jesienno-zimowy

 

Płaszcz wykonany jest z tkaniny wełnianej (flausz) o miękkim chwycie, koloru ciemnozielonego, określonego wzorcem Pantone 5535M.

 

Płaszcz zapinany pod szyję napięć rogowych guzików. Dziurki cięte pionowo, widoczne na tle pionowej listewki o szerokości 8 cm. Kieszenie lekko skośne na listewkę. Rękawy z patkami zapiętymi na rogowe guziki. Długość płaszcza do połowy kolana. Z tyłu karczek.Od karczka w dół idzie kontrafałda przytrzymana w talii dragonem z dwoma rogowymi guzikami. Całość wystebnowana w kolorze tkaniny o szerokości 1 cm.

 

Płaszcz w wersji wiosenno  – jesiennej posiada wyłącznie podszewkę. W użytkowaniu zimowym dopina się podpinkę z rękawami lub bez nich w zależności od woli użytkownika.

Do płaszcza nosi się szal w kolorze płaszcza, czarne rękawiczki i czarne buty.

 

V. Kapelusz

 

Kapelusz filcowy w kolorze stroju myśliwskiego o główce uformowanej tak, jak typowe obecnie noszone kapelusze.Rondo o szerokości 6 cm po bokach i z tyłu kapelusza, z przodu kapelusza 7,5 cm. Rondo po bokach proste, natomiast z tyłu i z przodu uformowane lekko w dół.

 

---