Dobre praktyki zbieracza zrzutów

Król puszczy, jeleń szlachetny, rozpoczął zrzucanie poroża. Wielu miłośników przyrody wychodzi teraz do lasu w poszukiwaniu zrzutów. Zbieranie ich jest legalne, jednak może doprowadzić do tragedii, podobnej do tej, jaka miała miejsce w zeszłym roku w Ińsku, kiedy chmara przestraszonych przez zbieraczy poroża jeleni byków wtargnęła na zamarznięte jezioro i utonęła:

ZOBACZ MATERIAŁ: ODALEŹĆ SENS W TRAGEDII

W celu uniknięcia podobnych dramatów, Polski Związek Łowiecki opracował spis dobrych praktyk zbieracza zrzutów, który podpowiada gdzie i w jaki sposób dozwolone jest zbieranie zrzutów. Prosimy o zapoznanie się i stosowanie. Dbajmy wspólnie o dobrostan zwierzyny!

DOBRE PRAKTYKI ZBIERACZA ZRZUTÓW

 

źródło: PZŁ



Pasowanie myśliwskie

Gdy myśliwy upolował pierwszego grubego zwierza, wówczas odbywa się ceremoniał pasowania myśliwskiego. Na rozpoczęcie pasowania myśliwskiego sygnaliści grają sygnał „Pasowanie myśliwskie”. Pasowanie przeprowadza się tak, jak ceremonię chrztu, z tym że znaczenia farbą dokonuje się nożem lub kordelasem. Rota pasowania brzmi:

Zgodnie z wielowiekową tradycją pasuję Cię
na rycerza św. Huberta, znakiem farby Cię znaczę.
Bądź zawsze wierny kniei i dobrym obyczajom łowieckim,
przestrzegaj prawa łowieckiego. Darz bór Ci życzę!
Myśliwy odpowiada: – Ku chwale polskiego łowiectwa!

Podczas wręczania złomu sygnaliści grają sygnał pokotu właściwy dla danego gatunku upolowanej zwierzyny grubej, a na koniec ceremonii pasowania myśliwskiego sygnał „Darz Bór”.

Miło, gdy w kilku słowach podziękuje za przyjęcie go w poczet rycerzy św. Huberta. Farby z czoła nie wolno zmyć do końca łowów.
   Jedynie myśliwy pasowany ma prawo noszenia kordelasa. To kolejna pozostałość po rycerskim rodowodzie tradycji myśliwskiego pasowania. Kordelas pełni tu rolę miecza. Oręża, który – wraz z pasem i ostrogami – był materialnym potwierdzeniem przynależności do kasty rycerzy. Zwyczajowo również tylko pasowany myśliwy może występować w poczcie sztandarowym – czy to w roli chorążego, czy przybocznego. Utarło się, by jedynie pasowanym myśliwym powierzać obowiązek opiekuna nad stażystą w kole łowieckim.
  W niektórych regionach naszego kraju funkcjonuje obyczaj żywcem przeniesiony z tradycji rycerskiej : Uderzanie płazem kordelasa, lub noża, po ramionach pasowanego. Z pewnością nie można jednak zaakceptować kolejnej modyfikacji obrzędu, a mianowicie uderzania po ramionach lufami strzelby. Do takiej promocji tradycja rycerska, wojskowa i myśliwska rezerwuje jedynie broń białą.
   Są koła łowieckie, w których utarł się zwyczaj powtarzania pasowania myśliwskiego po strzeleniu przez młodego myśliwego pierwszej sztuki każdego gatunku grubej zwierzyny. Myśliwy jest pasowany przy pierwszym rogaczu, pierwszym dziku itd. To błąd. Ostrogi rycerza św. Huberta dostaje się raz. Każda kolejna okazja powinna być ograniczona do zwykłego wręczenia złomu.
   Problem pojawia się w chwili, gdy myśliwy swego pierwszego w życiu grubego zwierza powali na polowaniu indywidualnym. Dobrze, jeśli towarzyszy mu choćby jeden członek Polskiego Związku Łowieckiego. Wówczas właśnie ten towarzysz łowów musi wziąć na swe barki dopełnienie całego ceremoniału. Co jednak zrobić, gdy młody strzelec polował samotnie ? W dobrym tonie leży, by zarząd koła łowieckiego poinformował o szczęśliwym zdarzeniu wszystkich członków koła już na najbliższym polowaniu zbiorowym. Myśliwcowi, oczywista, przysługują wszelkie honory myśliwego pasowanego.
   Miłą pamiątką pasowania jest gałązka pierwszego złomu, zasuszona i przechowywana w łusce po naboju, od którego padł zwierz. Można, oczywiście, kolekcjonować w tej formie fragmenty wszystkich złomów.
  Pasowanie to wielki dzień w życiu myśliwego. Organizatorzy polowania powinni zadbać o jego właściwą oprawę. To skandal, jeśli prowadzący łowy, czy zarząd koła łowieckiego, nie zechce – z głupoty, niewiedzy, nieznajomości tradycji – uhonorować młodego łowcy zorganizowaniem uroczystości pasowania. Pasowanie to wielka nobilitacja, kolejny szczebel myśliwskiej kariery. A przy tym kolejne wyzwanie dla samego myśliwego. Stara maksyma głosi “Szlachectwo zobowiązuje”. Myśliwy z kordelasem u boku tym pilniej musi strzec kanonów łowieckiej etyki, obyczajów, poszanowania zwierzyny. Pasowanemu nie wolno zaniedbać niczego, co tworzy spisany i niepisany kodeks myśliwski.

 
 


Ostatni kęs, pieczęć, złom

Termin łowiecki “ostatni kęs”, “pieczęć” i “złom” razem tworzą jeden myśliwski obrzęd, nazywany złomem.

  Słowo “złom” w terminologii łowieckiej ma kilka znaczeń. W tym konkretnym przypadku chodzi o wyróżnienie, którym honorowany jest myśliwy w trakcie udanego polowania na grubego zwierza, oraz o ściśle z nim powiązany obyczaj składania hołdu strzelonej zwierzynie. Złom, mówiąc najprościej, to gałązka, odłamana, a nie odcięta nożem, z drzewa, które rosło najbliżej miejsca, w którym padł zwierz. Honorowanie myśliwego złomem, czyli wręczenie mu owej gałązki, to jeden z najstarszych obyczajów łowieckich. Nawiązuje do antycznego dekorowania zwycięzców wieńcem laurowym. Jego korzenie sięgają starożytności. Ilustrują to choćby późnośredniowieczne dzieła malarskie, ukazujące myśliwego, przy upolowanej zwierzynie, w wieńcu laurowym na skroniach.
   Współcześnie uhonorowanie złomem przysługuje myśliwemu, który strzelił grubego zwierza – łosia (przed objęciem tego gatunku całoroczną ochroną), jelenia, daniela, sarny, muflona i dzika. W niektórych regionach naszego kraju funkcjonuje obyczaj nagradzania złomem również tego myśliwego, który strzelił rzadki gatunek zwierzyny drobnej, lub małego drapieżnika – np. jarząbka, czy borsuka.
   W praktyce ten piękny obrzęd myśliwski, tworzony przez trzy składowe – ostatni kęs, pieczęć i złom – wygląda następująco :
Tuż po podniesieniu sztuki zwierzyny grubej, co ważne, przed jej wypatroszeniem, prowadzący polowanie, łowczy czy prezes koła, lub inny, nobliwy w grupie myśliwy, odłamuje – a nie odcina – gałązkę drzewa, rosnącego w pobliżu miejsca, w którym zwierz padł. Najlepiej, jeśli jest to drzewo iglaste, lub dąb. Jeśli nie ma tych gatunków w pobliżu można wykorzystać każde inne drzewo, lub krzew. Z gałązki tej myśliwy, który przeprowadza obrzęd, odłamuje mniejszy kawałek i wkłada zwierzowi do gęby. Fragment, włożony zwierzowi do pyska, to tzw. ostatni kęs. Swoiste uhonorowanie zwierzyny, wyposażenie jej w podróż w zwierzęce zaświaty. Należy zadbać o to, by ostatni kęs nie był powalany farbą. Ostatnim kęsem nie honorujemy dużych drapieżników, jeśli w przyszłości znów będziemy na nie polować. Jest to forma zastrzeżona wyłącznie dla roślinożerców.

   Kolejny fragment ułamanej wcześniej gałęzi kładziemy na ranie wlotowej tuszy. Ten kawałek gałązki to tzw. pieczęć, nazywana też ostatnim złomem. Spełnia ona rolę podwójną : jest to zmaterializowany symbol żalu strzelca za to, że zadał zwierzynie ból, rodzaj duchowego “,balsamu na ranę”. Pieczęć podnosi też walor estetyczny tuszy. Po prostu zakrywa ranę postrzałową. Jeśli ostatnim złomem dekorujemy zwierzynę, która leży już na pokocie, zatem leży na prawym boku, zaś i rana wlotowa jest po stronie prawej, to pieczęć w tym wyjątkowym wypadku położyć trzeba na ranie wylotowej. Zasadą jest, by wierzchołek gałązki, pełniącej rolę pieczęci, skierowany był u samców w stronę trofeum, zaś u samic w stronę narządów rodnych. W prosty sposób odzwierciedla to nasze nadzieje, wiązane z płcią zwierzyny : od samców oczekujemy jak najlepszych trofeów, od samic jak najlepszego przychówku.
   Ostatni fragment ułamanej gałązki to złom myśliwski. Nagroda dla myśliwego za wykazaną łowiecką sprawność. Gałązkę tę mistrz ceremonii moczy najpierw w farbie ubitego zwierza, a następnie podaje szczęśliwemu strzelcowi. Złomu myśliwskiego nie należy wręczać, trzymając gałązkę w dłoni. Przyjęło się że złom podawany jest na głowni kordelasa, lub noża myśliwskiego. W ostateczności używa się tradycyjnego w formie myśliwskiego kapelusza. Osoba, która złom wręcza, podaje go lewą ręką. Również przyjmujący podejmuje złom ręką lewą. Wszyscy obecni przy tej ceremonii myśliwi muszą odkryć głowy. Kapelusza, czy czapki, nie zdejmuje jedynie honorowany strzelec. Myśliwy zatyka następnie złom za tasiemki swego kapelusza i do końca łowów poluje z tak przyozdobionym nakryciem głowy. Złom należy przypiąć po stronie prawej kapelusza, lub czapy.
   Tak obrzęd ten przebiega na łowach zbiorowych. Na polowaniu indywidualnym wszystkie czynności wykonuje szczęśliwy strzelec. Miłym obyczajem jest, by myśliwy odłamał kawałek własnego złomu i wręczył go naganiaczowi, który wypchnął zwierza na jego stanowisko. Część złomu należy też wręczyć przewodnikowi psa, jeśli pies był użyty do dojścia postrzałka. Przewodnik psa, jeżeli wysoko ceni pracę czworonoga, powinien z tego fragmentu odłamać jeszcze mniejszy kawałek i zatknąć go za psią obrożę.
   Czy każdego myśliwego, który upolował grubego zwierza, należy dekorować złomem ? Oczywiście, nie ! Złom, nazywany pięknie orderem kniei, należy się jedynie myśliwemu, który strzelił zwierza w całkowitej zgodzie z wymogami etyki łowieckiej i łowieckimi przepisami. Jeśli zwierz zdobyty został z pogwałceniem kanonów etyki, lub niezgodnie z przepisami, strzelec złomu nie dostaje i powinien traktować to jak najsroższą karę honorową. Jednak nawet wówczas należy uhonorować zwierzynę ostatnim kęsem i pieczęcią. Zwierzyna jest bowiem zawsze niewinna.
   Złom trafił także do myśliwskiej obyczajowości pogrzebowej. Gałązkę złomu rzuca się do mogiły za myśliwym, który przenosi się do Krainy Wiecznych Łowów. Trumna i złom skrywają się w grobie przy dźwiękach sygnału “Koniec polowania”, lub “Darz Bór”, albo też opracowanego zupełnie współcześnie sygnału “Pożegnanie myśliwego z knieją”. Przyjęło się również, iż w kieszeniach nieszczęśnika jest kilka nabojów w kalibrze broni, używanej przez niego za życia.
   W polskim łowiectwie złom ma wiele znaczeń, pełni wiele funkcji. Zawsze jednak są to elementy życia łowieckiego największej rangi. Nic dziwnego, że najwyższe polskie odznaczenie łowieckie, ustanowione już w roku 1929, nosi nazwę “Złom”. Jest to wykonana ze złoconej blachy plakieta – wizerunek dwóch gałązek, iglastej i liściastej. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Inne znaczenia “Złomu”

W tradycji złomów wyróżnić można także złom okolicznościowy symbolizujący np. otwarcie uroczystości lub też ostatnie pożegnanie myśliwego.

Złom okolicznościowy może być stosowany podczas uroczystości łowieckiej np. otwarcia wystawy, domku myśliwskiego lub też sezonu polowań. Wówczas to osoba najbardziej godna, przewodząca uroczystości dokonuje odłamania gałązki w miejsce przecięcia wstęgi. Przy tej okazji stosowana jest fanfara myśliwska lub sygnał „Darz bór”.

 

Opłatek na świerkowym złomku podczas polowania wigilijnego

Złom trafił także do myśliwskiej obyczajowości pogrzebowej. Gałązkę złomu rzuca się do mogiły za myśliwym, który przenosi się do Krainy Wiecznych Łowów. Trumna i złom skrywają się w grobie przy dźwiękach sygnału “Koniec polowania”, lub “Darz Bór”, albo też opracowanego zupełnie współcześnie sygnału “Pożegnanie myśliwego z knieją”. Przyjęło się również, iż w kieszeniach nieszczęśnika jest kilka nabojów w kalibrze broni, używanej przez niego za życia.
Tradycją ostatnich lat stało się, że myśliwi podczas uroczystości pogrzebowej członka koła zamiast kwiatów posiadają gałązkę Złomu. W różnych regionach kraju występuje kilka modyfikacji tego zwyczaju. Polegają one m.in. na tym, że:
a). myśliwi przychodzą na uroczystość z gałązkami Złomu zatkniętymi za wstążkę kapelusza z lewej strony (a więc po przeciwnej niż na polowaniu) lub z włożonymi do kieszonki złomkami po lewej stronie kurtki stroju myśliwskiego (na piersiach);
b). gałązkę Złomu zaopatrzoną w czarną kokardkę przypina się szpilką do lewego rękawa kurtki stroju myśliwskiego po zewnętrznej stronie ok. 20 cm od mankietu rękawa;
c). złomy przygotowane przez koło trzyma jeden z myśliwych w kapeluszu lub koszyku stojąc obok grobu, a pozostali podchodząc do grobu biorą po jednej sztuce.

Podczas zakończenia ceremonii pogrzebowej, kiedy pozostali uczestnicy pogrzebu składają kwiaty, myśliwi kładą na opuszczoną trumnę Złomy.

Stosowany jest także zwyczaj dekorowania sztandaru gałązką złomu przymocowaną do drzewca złomu odłamaną częścią do góry. W czasie opuszczania trumny do grobu Prezes lub inny członek zarządu koła podchodzi do salutującego sztandarem pocztu odłamuje połowę złomu i wrzuca do grobu.



Ceremoniał sztandarowy

Sztandar łowiecki jest symbolem Polskiego Związku Łowieckiego oraz zrzeszonych w nim kół łowieckich i myśliwych. Stanowi najgodniejszy znak duchowej więzi, jedności i prawości polskiego łowiectwa, prezentowany w najważniejszych momentach iwydarzeniach w życiu Polskiego Związku Łowieckiego oraz w wystąpieniach zewnętrznych. Jest zarazem symbolem zbiorowej i osobistej godności polskich myśliwych. Poprzez swą symbolikę wyraża szczytne wartości duchowe, ideowe i moralne polskiego łowiectwa, jego wielowiekowe tradycje oraz współczesne cele naszego zrzeszenia. Symbolika ta i płynące z niej przesłania zobowiązują nas do poszanowania przyrody i etycznego wypełniania myśliwskich powinności. Dlatego sztandarom powinniśmy okazywać należny honor i szacunek w każdej sytuacji – podczas oficjalnych prezentacji, a także podczas transportu i przechowywania. Sztandar mogą posiadać:

  1. Polski Związek Łowiecki – na szczeblu centralnym, jako zrzeszenie myśliwych i kół łowieckich.
  2. Okręgi PZŁ – jako okręgowe organy zrzeszenia.
  3. Koła Łowieckie – jako osoby prawne i podstawowe ogniwa organizacyjne PZŁ.
  4. Kluby specjalistyczne PZŁ.

Podstawę prawną do posiadania i używania sztandaru stanowi Statut Polskiego Związku Łowieckiego.

SZTANDAR KOŁA ŁOWIECKIEGO

  1. Ranga i znaczenie sztandaru wymaga, aby koło łowieckie ubiegające się o posiadanie sztandaru posiadało dorobek co najmniej 10 lat nienagannej działalności organizacyjnej oraz wykazywało się poszanowaniem tradycji i etyki łowieckiej.
  2. Koło łowieckie podejmuje poprzez Walne Zgromadzenie Członków uchwałę o fundacji sztandaru. W sprawie podjętej uchwały powinna być zasięgnięta opinia Okręgowej Rady Łowieckiej i Zarządu Okręgowego PZŁ. Procedura fundacji sztandaru powinna mieć następujący przebieg:

1) powołanie komitetu fundacyjnego,
2) powołanie rodziców chrzestnych sztandaru,
3) określenie terminów realizacji fundacji sztandaru,
4) przyjęcie propozycji projektu sztandaru i zaopiniowanie jego wzoru przez Zarząd Okręgowy,
5) wystąpienie do Okręgowej Rady Łowieckiej z prośbą o nadanie sztandaru i wystawienie aktu jego nadania,
6) określenie, w uzgodnieniu z Okręgową Radą Łowiecką, terminu przekazania sztandaru.

  1. Przekazanie sztandaru kołu łowieckiemu powinno odbywać się uroczyście z udziałem sztandaru Okręgowej Rady Łowieckiej, sztandarów zaprzyjaźnionych kół łowieckich i organizacji współpracujących z kołem. Sztandar prezesowi koła przekazuje najwyższy rangą przedstawiciel PZŁ lub Prezes Okręgowej Rady Łowieckiej, Łowczy Okręgowy lub inny upoważniony członek ORŁ lub ZO PZŁ. Uroczystość powinna być uświetniona sygnałami i muzyką myśliwską.

 

UDZIAŁ SZTANDARU W UROCZYSTOŚCIACH

I SZTANDAR POLSKIEGO ZWIĄZKU ŁOWIECKIEGO

Polski Związek Łowiecki może prezentować swój sztandar podczas:

  1. uroczystości przekazania sztandaru Okręgowi Polskiego Związku Łowieckiego,
  2. krajowych zjazdów delegatów PZŁ,
  3. uroczystości związanych z kultem św. Huberta,
  4. przekazywania tytułu honorowym członkom PZŁ,
  5. pogrzebu zasłużonych działaczy PZŁ,
  6. uroczystości jubileuszowych PZŁ,
  7. uroczystości, narodowych, (państwowych), samorządowych i religijnych (na zaproszenie organizatorów), jeżeli tego wymaga dobro PZŁ,
  8. innych szczególnie ważnych wydarzeń dla PZŁ, na podstawie decyzji Prezesa NRŁ lub Łowczego Krajowego.

II SZTANDAR OKRĘGU PZŁ

Sztandar Okręgu Łowieckiego reprezentuje polskie łowiectwo tego okręgu na forum społecznym oraz myśliwskim w regionie i może być prezentowany podczas:

  1. krajowych zjazdów delegatów PZŁ – na zaproszenie NRŁ,
  2. okręgowych zjazdów delegatów PZŁ,
  3. łowieckich uroczystości rocznicowych,
  4. pogrzebu zasłużonych działaczy PZŁ,
  5. uroczystości związanych z kultem św. Huberta,
  6. wręczania na terenie okręgu odznaczeń łowieckich ogólnokrajowych i okręgowych,
  7. przekazywania sztandaru kołom łowieckim,
  8. uroczystości państwowych, samorządowych i religijnych (na zaproszenie), jeżeli tego wymaga dobro PZŁ,
  9. innych, szczególnie ważnych wydarzeń dla PZŁ, zgodnie z decyzją Prezesa ORŁ lub Łowczego Okręgowego.

III SZTANDAR KOŁA ŁOWIECKIEGO

Sztandar koła łowieckiego jest wyrazem więzi braci myśliwskiej, a także uzewnętrznieniem szczytnych wartości i celów polskiego łowiectwa. Sztandar koła może brać udział w:

  1. okręgowych zjazdach delegatów PZŁ, na zaproszenie ORŁ,
  2. odznaczaniu koła odznaczeniami,
  3. walnych zgromadzeniach koła,
  4. uroczystościach rocznicowych w okręgu i w kole,
  5. pogrzebie myśliwego,
  6. uroczystościach związanych z kultem św. Huberta,
  7. uroczystości ślubowania myśliwych,
  8. uroczystościach państwowych, samorządowych, religijnych i innych uroczystościach regionalnych (na zaproszenie), jeżeli wymaga tego dobro PZŁ,
  9. innych uroczystościach, wg decyzji zarządu koła, np. w otwarciach i zamknięciach wystaw łowieckich, festiwalach myśliwskich itp.

OPIS SZTANDARU

  1. Sztandar stanowi płat tkaniny o wymiarach zazwyczaj 100 x 100 cm, przymocowany do drzewca zakończonego grotem (głowicą sztandaru). Barwa tkaniny nie powinna nawiązywać do barw państwowych (biało – czerwonych). Celowym jest, aby lewy płat (rewers) był w kolorze zieleni (P ANTONE 568C, 369C, 376C), na którym umieszcza się aktualny znak organizacyjny PZŁ. Kolorystyka iornamenty prawego płata (awersu) są dowolne, przy czym powinny być na nich uwzględnione: nazwa i godło koła, motywy charakterystyczne dla koła, jego łowisk lub elementy regionalne, herby samorządów itp. Dobór motywów, ich układ i kolorystyka powinny nawiązywać do polskich lub regionalnych tradycji łowieckich przy równoczesnym odpowiednim wyrazie artystycznym. Na sztandarze koła łowieckiego nie mogą być umieszczane godło państwowe, ani symbole odznaczeń np. „Złomu” lub „Medalu św. Huberta”, jeżeli koło nie jest do tego uprawnione. Do przydrzewcowej krawędzi płata powinny być przyszyte kółeczka mocujące go do drzewca. Pozostałe krawędzie powinny być obszyte frędzlami o długości 6-8 cm.
  2. Drzewce o przekroju okrągłym lub ośmiokątnym składa się z dwóch części, łączonych gwintowanymi tulejami. Dolna część drzewca zakończona jest metalowym okuciem, zwanym „stopką”. Płat do drzewca mocowany jest za pomocą pręta wsuwanego w śruby wkręcone w drzewce. Na pręt nasuwa się kółeczka metalowe przyszyte do płata. Na drzewcu mogą być umieszczone gwoździe pamiątkowe.
  3. Głowica sztandaru (grot), nakręcana na drzewce, powinna być wykonana w formie czytelnego z obu stron odlewu emblematu PZŁ lub nawiązywać do symboliki historii łowiectwa, koła, regionu. Grotu nie może stanowić godło państwowe. W metalowej podstawie grotu może być schowek na akt fundacyjny sztandaru (pismo zawierające datę rozwinięcia, wykaz inicjatorów, projektantów, wykonawców, fundatorów, rodziców i innych osób). Wszystkie części metalowe płata i drzewca oraz gwoździe pamiątkowe, powinny być wykonane z niekorodującego metalu.
  4. Pod grotem, na drzewcu można zamocować w zależności od okoliczności:1) wstęgę orderową PZŁ o szerokości 3,5 cm i długości 90 cm, tworząc z niej kokardę o zwisających wzdłuż drzewca końcach, zakończonych frędzlami. Wstęga orderowa ma barwy wstęgi orderowej odznaczeń PZŁ,
    2) czarną wstęgę żałobną, podobnie wiązaną o szerokości 9,5 cm i długości od 75 cm do 90 cm, zakładaną na uroczystości żałobne,
    3) biało – czerwoną wstęgę o szerokości 9,5 cm długości 90 cm, zakładaną na uroczystości narodowe (państwowe),
    4) długości wstęg podane są bez frędzli. Zaleca się aby długość szarf nie była większa od długości płata sztandaru.
  5. Do zabezpieczenia sztandaru służy pokrowiec o formacie nieco większym od płata sztandaru wraz z frędzlami. Drzewce po rozkręceniu należy przechowywać w pokrowcu do tego celu przeznaczonym. Można, jako osłonę przed deszczem stosować folię ochronną.
  6. Uzupełnienie sztandaru stanowią trzy szarfy dla członków pocztu o szerokości 10 cm i długości 2,15 m. Szarfy mają barwy wstęgi orderowej PZŁ i są zakończone frędzlami koloru złotego. Nosi się je z prawego barku do lewego boku, gdzie powinny być spięte rozetą z tego samego materiału co szarfy.
  7. Za godne przechowywanie sztandaru odpowiada zarząd koła. Sztandar, ze względu na możliwość deformacji, najlepiej przechowywać rozwinięty w oszklonej gablocie.

POCZET SZTANDAROWY

  1. Powierzenie zaszczytu noszenia lub asystowania sztandarowi jest wyrazem uznania dla myśliwego, jego postawy etycznej i zasług łowieckich. Do pocztu sztandarowego powołuje się myśliwych prawych i dobrze się prezentujących. Na przewodniczącego pocztu (zajmującego miejsce z prawej strony sztandaru) powołuje się osobę doświadczoną i znającą ceremoniał sztandarowy. Chorążym (sztandarowym) powinna być osoba silna i wytrzymała fizycznie. Trzeci członek pocztu stanowi asystę.
  2. Wszyscy członkowie pocztu powinni występować w stroju organizacyjnym, w kapeluszu myśliwskim oraz w pełnej gali z odznaczeniami i kordelasem noszonym na rapciach, wbiałych rękawiczkach i z założonymi szarfami. Zimą dopuszcza się do stroju myśliwskiego płaszcz, będący elementem stroju organizacyjnego, lub kurtkę zimową koloru zielonego. Sztandarowy, jak i pozostali członkowie pocztu, powinni dobrze znać właściwe chwyty sztandaru i przyjmowane postawy.

CHWYTY I KOMENDY DLA POCZTU SZTANDAROWEGO

Poczet wykonuje chwyty sztandarem na wydawane przez prowadzącego uroczystość komendy, a w czasie ceremonii kościelnych i pogrzebowych samoistnie. Poczet sztandarowy obowiązują postawy:

  1. Baczność (postawa zasadnicza), 2) Prezentuj,
  2. Spocznij,
  3. Na ramię,
  4. Do nogi,
  5. Salutowanie – w miejscu i w marszu.

Baczność – Chorąży trzyma sztandar postawiony na stopce, przy prawej nodze, na wysokości czubka buta. Drzewce przytrzymuje prawą ręką powyżej pasa, a łokieć tej ręki lekko przyciska do korpusu ciała. Lewa ręka opuszczona jest wzdłuż szwów spodni. Asysta stoi na baczność.

CHWYTY I KOMENDY DLA POCZTU SZTANDAROWEGO

Poczet wykonuje chwyty sztandarem na wydawane przez prowadzącego uroczystość komendy, a w czasie ceremonii kościelnych i pogrzebowych samoistnie. Poczet sztandarowy obowiązują postawy:

Prezentuj – chorąży z postawy „zasadniczej” podnosi prawą ręką sztandar do położenia pionowego przy prawym ramieniu (dłoń prawej ręki na wysokości barku), lewą ręką chwyta drzewce sztandaru tuż pod prawą ręką, którą później opuszcza na całą długość i obejmuje nią dolną część drzewca. Asysta przyjmuje postawę „baczność”.

Spocznij – chorąży trzyma sztandar przy prawej nodze. Lewa nogę stawia w pozycji spocznij. Asysta stoi na spocznij.

Na ramię – chorąży kładzie drzewce prawą ręką, pomagając sobie lewą, na prawe ramię i trzyma je pod kątem 45 stopni. Płat sztandaru musi być oddalony od barku przynajmniej na szerokość dłoni.

Do nogi – z położenia „prezentuj” lub „na ramię” chorąży przenosi sztandar prawą ręką (przy pomocy lewej) do nogi, ustawiając stopkę przy czubku buta prawej nogi. Asysta stoi w pozycji „spocznij”.

Salutowanie w miejscu – wykonuje się z postawy „prezentuj”. Chorąży, w zależności od sytuacji, robi zwrot w prawo (w lewo) w skos z równoczesnym wysunięciem lewej nogi w przód na odległość jednej stopy i pochyla sztandar w przód pod kątem 45 stopni, przenosząc go następnie, po czasie salutowania, do pozycji „prezentuj”. Salutowanie w miejscu i w marszu wykonuje się w momentach szczególnie podniosłych, np.: w trakcie grania hymnu, sygnałów myśliwskich „Pasowanie myśliwskie”, „Darz Bór”, odsłaniania pomników i tablic pamiątkowych, składania kwiatów i wieńców, czczenia zmarłych minutą ciszy, na komendy prowadzącego uroczystości oraz podczas uroczystości religijnych w momentach uzgodnionych z celebransem.

Salutowanie w marszu – w marszu salutuje się sztandarem przez opuszczenie go z położenia „na ramię” do położenia takiego jak „salutowanie w miejscu”.

PRZEKAZANIE SZTANDARU KOŁU ŁOWIECKIEMU

  1. Przekazanie, rozwinięcie i poświęcenie sztandaru łowieckiego jest aktem szczególnie uroczystym dla społeczności myśliwych. Przed przekazaniem i rozwinięciem sztandar nie może być używany publicznie. Uroczystość odbywa się w obecności myśliwych w strojach organizacyjnych PZŁ, przedstawicielach organów naczelnych i okręgowych, przy udziale zaprzyjaźnionych kół łowieckich i zaproszonych gości. Prestiżu ceremonii dodaje obecność pocztu sztandarowego Okręgowej Rady Łowieckiej i pocztów innych kół. Pożądany jest jak najliczniejszy udział publiczności. Przebiegiem uroczystości kieruje wyznaczona osoba (zwykle z grona zespołu fundacyjnego lub władz koła), która wydaje pocztowi komendy. Ceremonia przekazania sztandaru może odbywać się podczas uroczystości o charakterze świeckim lub religijnym, wówczas organizatorzy uzgadniają przebieg ceremoniału z celebransem, uwzględniając zapisy niniejszego regulaminu.
  2. Uroczystość rozpoczyna sygnał myśliwski „Powitanie”. Prowadzący wita zebranych, a następnie podaje komendę : „Sztandary – wprowadzić”. W momencie wprowadzania i odprowadzania sztandarów wszyscy zajmują postawę stojącą, a sygnaliści grają zwykle: „Marsz św. Huberta”. Jako ostatni wchodzą członkowie komitetu fundacyjnego, wnosząc nierozwinięty sztandar, który będzie przekazywany i układają go na przygotowanym stoliku przykrytym zielonym suknem.
  3. Na rozpoczęcie ceremoniału sztandarowego sygnaliści grają sygnał: „Pasowanie myśliwskie”.
  4. Prowadzący lub rodzice chrzestni zwracają się do najwyższego rangą przedstawiciela PZŁ o przekazanie sztandaru. Ten odczytuje akt nadania, a następnie dokonuje przekazania sztandaru na ręce prezesa koła, który przyklęka na prawe kolano, ujmuje narożnik płata sztandaru i całuje go, po czym wstaje.
  5. Przekazujący sztandar wygłasza sentencję: Przekazuję Wam sztandar (wymienia nazwę koła), jako symbol pięknych idei prawego łowiectwa oraz znak Waszej koleżeńskiej i organizacyjnej wspólnoty. Działając i polując pod nim, bądźcie wierni wyobrażeniom na tym sztandarze ujętym, kultywujcie najlepsze tradycje naszych przodków. Noście ten sztandar wysoko, doznajcie pod nim wiele myśliwskich satysfakcji i zadowolenia. Niech Wam święty Hubert i bór darzą!
  6. Przyjmujący prezentuje z obu stron płaty sztandaru, po czym zwraca się do stojącego obok pocztu sztandarowego:Przekazuję pod Waszą straż i opiekę najcenniejszy symbol naszego koła. Strzeżcie go jak prawdziwego skarbu dla nas i dla potomnych.
  7. Sztandarowy występuje do przodu, zatrzymuje się trzy kroki przed sztandarem i odpowiada: Przyrzekamy go strzec.Następnie przyklęka na prawe kolano, całuje skraj sztandaru, wstaje, przejmuje sztandar, robi w tył zwrot i wstępuje na dotychczas zajmowane miejsce, przyjmując postawę zasadniczą.
  8. Podczas uroczystości powinna być wyłożona Księga Pamiątkowa Sztandaru celem złożenia podpisów przez osoby wbijające gwoździe pamiątkowe.
  9. Uroczystości przekazania i poświęcenia sztandaru może towarzyszyć akt odnowienia ślubowania myśliwskiego. Wówczas asystujący prezesowi myśliwi przyklękają na prawe kolano przy płacie sztandaru, wyciągają prawe ręce ze złożonymi dwoma palcami doślubowania, dotykając nimi płatu sztandaru. Wszyscy pozostali członkowie koła, zprezesem włącznie, stojąc w postawie zasadniczej z dwoma palcami uniesionymi do ślubowania, powtarzają za prezesem rotę ślubowania:
    Przyjmując ten sztandar, symbol prawego łowiectwa, ślubujemy uroczyście: przestrzegać sumiennie praw łowieckich, postępować zgodnie z zasadami etyki łowieckiej, zachowywać tradycje polskiego łowiectwa, chronić przyrodę ojczystą, dbać o dobre imię łowiectwa i godność polskiego myśliwego.
    Sygnaliści grają sygnał „Darz Bór”.
  10. Na zakończenie uroczystości prowadzący podaje komendę „Sztandary – odprowadzić”.
    Podczas odprowadzania sztandarów sygnaliści grają marsz myśliwski (np. Marsz Św. Huberta), a na zakończenie uroczystości sygnał „Pożegnanie”.

UROCZYSTOŚĆ POGRZEBOWA

  1. Udział sztandaru w pogrzebie myśliwego jest ważną posługą o znaczeniu kulturowym, będącą zarazem elementem tradycji łowieckich. Posługa ta należna jest każdemu z myśliwych, a w przypadku zasłużonych działaczy właściwa jest również obecność sztandaru Okręgowej Rady Łowieckiej. W przypadku pogrzebów członków honorowych PZŁ, zasłużonych działaczy szczebla centralnego w uroczystości powinien brać udział sztandar PZŁ.
  2. Podczas uroczystości pogrzebowych:

1) myśliwi, a zwłaszcza poczet sztandarowy, mówca żałobny, delegaci idący z wieńcami oraz niosący trumnę, powinni być ubrani w stroje organizacyjne lub ubiory wyjściowe,
2) w miejscach kultu religijnego poczet staje za trumną lub urną zmarłego,
3) przy mogile poczet ustawia się możliwie blisko trumny i przyjmuje postawę „zasadniczą”,
4) podczas uroczystości pogrzebowej sygnał myśliwski należy grać po mowie pożegnalnej, przed złożeniem trumny lub urny do grobu. Zaleca się odegrać sygnał „Darz Bór”, „Pożegnanie” lub „Koniec polowania”.
5) przy składaniu trumny lub urny do grobu poczet przyjmuje postawę „prezentuj” i „salutowanie w miejscu

3. Po zakończeniu ceremonii sztandar zostaje odprowadzony.

INNE UROCZYSTOŚCI

Sztandar koła lub okręgowej rady łowieckiej może uczestniczyć także w innych uroczystościach państwowych, samorządowych, uroczystościach organizowanych przez PZŁ oraz może być wystawiany na ekspozycjach łowieckich, pod warunkiem zapewnienia jego należytej ochrony i poszanowania.

 

Materiały do pobrania

CEREMONIAŁ SZTANDAROWY POLSKIEGO ZWIĄZKU ŁOWIECKIEGO

źródło: PZŁ



Kordelas myśliwski

Kordelas myśliwski czyli miecz Św. Huberta

 
 
 
 
 
Kordelas to broń biała, czyli długi prosty lub zakrzywiony jedno lub dwusieczny nóż myśliwski do skłuwania upolowanej zwierzyny. Zajmuje on szczególne miejsce w historii łowiectwa. Od stuleci nierozerwalnie związany  z myśliwskim rynsztunkiem, stoi na straży honoru braci rycerskiej św. Huberta.
 
Kordelas został wynaleziony bardzo dawno temu. Właściwie funkcjonował od czasu, gdy zaczęto stosować narzędzia z żelaza. Właściwą formę przyjął w średniowieczu – jako mocny,długi nóż o wąskim, szpiczastym ostrzu, z solidną rękojeścią, służący do dobijania rannej zwierzyny. Myśliwy uzbrojony w kuszę czy też archaiczną broń palną, było tak aż do XIX wieku, nie miał innej możliwości uśmiercenia grubego zwierza jak tylko przez skłucie go kordelasem w serce.
 
 
W wiekach XVIII i XIX kształt kordelasów przybrał swój ostateczny, charakterystyczny wygląd. W większości broń ta, z rękojeścią z jeleniego rogu, była okuwana mosiądzem  i grawerowana w motywy roślinne oraz zwierzęce. Można powiedzieć, że był to typ “roboczy”. Nierzadko jednak wykonywano bardzo drogie kordelasy, prawdziwe arcydzieła sztuki jubilerskiej, raczej dla kunsztu niż do celów użytkowych. Służyły jako prezenty, którymi obdarowywali się dygnitarze podczas oficjalnych wizyt. Nawet broń palna nie była tak popularnym upominkiem jak kordelas. Sam prezydent Ignacy Mościcki otrzymał ich kilkadziesiąt i równie wieloma obdzielił dostojników, którym sztuka łowiecka nie była obca.
Część kordelasów wyrabiano ze złamanych szabel, szpad i rapierów. Pod koniec XIX i na początku XX wieku na tego rodzaju broń przerabiano masowo bagnety karabinów wojskowych. Wpłynęło to na upowszechnienie tej pięknej broni wśród zwykłych, niezamożnych myśliwych.
 
Kordelasy z początku XIX wieku miały klingi o długości 50-60 centymetrów. W miarę upływu lat zmniejszyła się ona do około 25 centymetrów. Krótszych kordelasów nie wyrabiano, bo byłyby niepraktyczne, a nawet niebezpieczne dla myśliwego.
Ozdobny, paradny, honorowy  kordelas myśliwski jest współczesnym oryginalnym wzorem białej broni. Został on zaprojektowany do noszenia przy stroju galowym jak również i w polu. Zastosowanie kordelasa jest wszechstronne tak przy rytuałach myśliwskich jak i przy skłuwaniu zwierza.
Jedynie myśliwy pasowany ma prawo noszenia kordelasa. To kolejna pozostałość po rycerskim rodowodzie tradycji myśliwskiego pasowania. Kordelas pełni tu rolę miecza – oręża, który wraz z pasem i ostrogami był materialnym potwierdzeniem przynależności do kasty rycerzy. Zwyczajowo również tylko pasowany myśliwy może występować w poczcie sztandarowym, czy to w roli chorążego, czy przybocznego. Utarło się, by jedynie pasowanym myśliwym powierzać obowiązek opiekuna nad stażystą w kole łowieckim.
Kordelasem umaczanym w farbie grubego zwierza  nie wolno kroić kiełbasy. Jeśli nie będzie on w użyciu, broń ta powinna wisieć na godnym miejscu, obok rosoch łosia, wieńca jelenia lub oręża dzika. Noszona przy pasie zawsze dodaje powagi swojemu właścicielowi, niczym miecz u boku szlachetnego rycerza.
 
Kordelas został uznany przez Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego za oficjalną broń honorową i ozdobną do munduru galowego PZŁ.
Budowa kordelasa wg wzorca PZŁ.
Głownia wykonana jest z wysokostopowej, nierdzewnej stali chromowej i zahartowana do min.50°HRc.
Około 1/4 długości głowni w pobliżu jelca pozostaje nie zahartowana w celu ułatwienia wygrawerowania dedykacji, monogramu itp. Rękojeść wykonana jest zasadniczo z drewna akacjowego. Głowica w kształcie głowy orła, jelec – orlich szponów, hak pochwy – ogona orła – nadają kordelasowi narodowy charakter. Głowica rękojeści, jelec, hak i okucia pochwy wykonane są z mosiądzu. Szkielet pochwy wykonany jest ze stali i obciągnięty brązową skórą.
W pochwie osadzone są dwie płaskie sprężyny, które utrzymują głownię.
 
Masy i wymiary:
Długość głowni:
25 cm
Szerokość głowni:
2,4 cm
Grubość głowni:
4,6 – 4,4 mm
Długość kordelasa w pochwie: – ca 39 cm
 
Ciężar kordelasa:
0,5 kg
Ciężar kordelasa w pochwie: 0,65 kg.
 
 
 
 
 
 
CEREMONIAŁ
wręczania honorowych  kordelasów myśliwskich
Opracowanie: Bolesław Szatrański
Komisja Kultury Łowieckiej Elbląskiej Okręgowej Rady Łowieckiej
1. Kordelas nosi się przy myśliwskim ubiorze wyjściowym, na szczególnie uroczyste okazje.
2. Kordelas przypina się do munduru, w ozdobnym nożnie, zawieszonym na rapciach, przy lewym boku w ten sposób, by rękojeść pokrywała dolną część poły kurtki, a jelec był na wysokości dolnej krawędzi poły.
3. Wzór rękojeści kordelasa (materiał – zrzut poroża) oraz kolor i ozdoby nożna winny być wykonane jednolicie dla całego Koła Łowieckiego.
4. Przywilej noszenia kordelasa należy do tych myśliwych, którzy byli pasowani, po zdobyciu grubego zwierza.
5. Uprawnionymi do noszenia kordelasa są także myśliwi, po ukończonym szkoleniu, zdaniu egzaminu i pasowaniu  na selekcjonera zwierzyny płowej.
6. Przygotowanie do uroczystości:
a). Na scenie na której odbędzie się ceremoniał, należy ustawić stolik, na którym zostają ułożone wręczane kordelasy.  Na  deskach sceny (na placu przed wiatą) położyć skóry dzika lub jelenia,  w ilości zależnej od liczby wręczeń.                                    
b). Myśliwi, którzy otrzymają kordelasy -“pasowani”, wcześniej przypinają sobie puste rapcie,  do lewego boku.
c). Do pomocy pasującemu, przedstawicielowi władz PZŁ, na scenie znajduje się również asystent – członek Koła.
d). Po obu bokach sceny dla podkreślenia szczególnie uroczystego charakteru wydarzenia, mogą  siedzieć dwa, dobrze ułożone psy myśliwskie (wyżły) ewentualnie wraz   z przewodnikami. Na scenie znajdują się także sygnaliści myśliwscy.
7.   Przebieg uroczystości:   
       – asystent wywołuje imiennie myśliwych “do pasowania” –   sygnał: Pasowanie
       – pasowany/wani przyklękają na lewe kolano na skórze,
       – pasujący – przedstawiciel władz PZŁ lub Koła – wyjmuje kordelas z nożenia, uderza myśliwego klingą kordelasa po lewym ramieniu ze słowami:
                       “pasuję Cię Rycerzem Św. Huberta” 
 
   Pasowany  odpowiada : 
                    “na chwalę polskiego łowiectwa”
Pasujący –  życzy:  “Darz Bór”  –    sygnalista gra  Sygnał:  Darz Bór
Pasowany wstaje, odbiera z rąk pasującego, wręczony mu (rękojeścią) kordelas  i wkłada go do nożenia. Jeżeli pasowanie odbywa się grupowo – sygnały grane są po każdej grupie, po wręczeniu kordelasa ostatniemu z tej grupy.
 
źródło:  ZO PZŁ Elbląg
 


Trofea

Zakresy punktowe dla trofeów medalowych

        W zależności od liczby uzyskanych punktów trofeum kwalifikuje się do medalu brązowego, srebrnego lub złotego, a ponadto na wielu wystawach organizatorzy przyznawali Grand Prix. W tabeli 1 podano obecnie obowiązujące zakresy punktowe dla trofeów kolekcjonowanych przez polskich myśliwych, a także dla czaszek lisów, borsuków i jenotów. Trofea te z różnych względów przez polskich myśliwych kolekcjonowane są sporadycznie i nie są przedstawiane do wycen. Natomiast liczby pozyskiwanych tych zwierząt, oraz jakość innych drapieżników w Polsce wskazują, że w tej grupie powinny być też trofea medalowe i wzorem innych państw należałoby je wyceniać, prezentować na wystawach i ujmować w katalogach.

Tab. 1. Wartości punktowe medali dla trofeów.

GATUNEK MEDAL
BRĄZOWY SREBRNY ZŁOTY
PUNKTY CIC
Żubr
(Bison bonasus)		 130,00 – 140,99 150,00 – 169,99 170,00 +
Łoś
(Alces alces)		 250,00 – 274,99 275,00 – 299,99 300,00 +
Jeleń szlachetny
(Cervus elaphus)		 170,00 – 189,99 190,00 – 209,99 210,00 +
Jeleń sika
(Cervus nippon nippon)		 225,00 – 239,99 240,00 – 254, 99 255,00 +
Daniel
(Dama dama)		 160,00 – 169,99 170,00 – 179,99 180,00 +
Sarna
(Capreolus capreolus)		 105,00 ? 114,99 115,00 ? 129,99 130,00 +
Muflon
(Ovis musimon)		 185,00 ? 194,99 195,00 ? 204,99 205,00 +
Dzik
(Sus scrofa)		 110,00 ? 114,99 115,00 ? 119,99 120,00 +
CZASZKI DRAPIEŻNIKÓW PUNKTY CIC
Niedźwiedź
(Ursus arctos)		 51,00 ? 52,99 53,00 ? 54,99 55,00 +
Wilk
(Canis lupus)		 37,00 ? 38,99 39,00 ? 40,99 41,00 +
Ryś
(Lynx lynx)		 23,00 ? 24,49 24,50 ? 25,99 26,00 +
Żbik
(Felis silvestris)		 15,00 ? 15,99 16,00 ? 16,99 17,00 +
Lis
(Vulpes vulpes)		 24,00 ? 24,49 24,50 ? 24,99 25,00 +
Jenot
(Nyctereutes procyonoides)		 20,50 ? 20,99 21,00 ? 21,49 21,50 +
Borsuk
(Meles meles )		 22,00 ? 22,49 22,50 ? 22,99 23,00 +
SKÓRY PUNKTY CIC
Niedźwiedź
(Ursus arctos)		 250,00 ? 274,99 275,00 ? 299,99 300,00 +
Wilk
(Canis lupus)		 100,00 ? 109,99 110,00 ? 119,99 120,00 +
Ryś
(Lynx lynx)		 105,00 ? 114,99 115,00 ? 124,99 125,00 +
Żbik
(Felis silvestris)		 40,00 ? 44,99 45,00 ? 49,99 50,00 +

Wzór wyceny wieńca jelenia szlachetnego (Cervus elaphus L., 1758).

Elementy wyceny Pomiar Średnia Czynnik Punktacja
I.
P
o
m
i
a
r
y		 1. Długość tyk w cm lewej     0.5  
prawej  
2. Długość oczniaków w cm lewego     0,25  
prawego  
3. Długość opieraków w cm lewego     0,25  
prawego  
4. Obwody róż w cm lewej     1,0  
prawej  
5. Obwody tyk pomiędzy oczniakiem a opierakiem w cm lewej   x 1,0  
prawej  
6. Obwody tyk pomiędzy opierakiem a koroną w cm lewej   x 1,0  
prawej  
7. Ciężar suchego wieńca w kg (netto)   x 2,0  
8. Rozłoga w cm   x 0-3 pkt  
9. Liczba odnóg   x 1,0  
II. Dodatki
za
piękno 		1. Ubarwienie 0-2 pkt  
2. Uperlenie 0-2 pkt  
3. Zakończenia odnóg 0-2 pkt  
4. Nadoczniaki 0-2 pkt  
5. Korony 0-10 pkt  
Razem dodatków  
III. Potrą-
cenia 		Razem potrąceń 0-3 pkt  
Wycena ostateczna  

Ryc.3. Pomiar wieńca jelenia: 1 – długość tyki, 2 – długość oczniaka, 3 – długość opieraka, 4 – obwód róży, 5 – obwód dolny tyki, 6 – obwód górny tyki, 7 -rozłoga.

Wzór wyceny – Parostki sarny (Capreolus capreolus L., 1758). 

Elementy wyceny Pomiar Suma Średnia Czynnik Punktacja
I.
P
o
m
i
a
r
y		 1.Długośc tyk w cm lewej       0,5  
prawej  
2. Ciężar (netto) w g   x x 0,1  
3. Objętość w cm3   x x 0,3  
4. Rozłoga w cm   x x 0-4 pkt  
Suma punktów pomiarowych  
II. Dodatki 1. Ubarwienie 0-4 pkt  
2. Uperlenie 0-4 pkt  
3. Róże 0-4 pkt  
4. Zakończenia odnóg 0-2 pkt  
5. Rozwój odnóg 0-2 pkt    
6. Ukształtowanie parostków 0-3 pkt    
Suma punktów dodatkowych  
III. Potrą-
cenia 		1. Niedorozwój odnóg 0-2 pkt    
2. Usterki ukształtowania 0-3 pkt    
Wycena ostateczna  

Ryc.6. Pomiar parostków rogacza: 1 – długość tyk, 2 – rozłoga.

Wzór wyceny  – Oręż dzika (Sus scrofa L. 1758).

Elementy wyceny Pomiar Suma Średnia Czynnik Punktacja
I.
P
o
m
i
a
r
y		 1. Długość szabel w cm lewej       1,0  
prawej  
2. Szerokość szabel w mm lewej       3,0  
prawej  
3. Obwody fajek w cm lewej     x 1,0  
prawej  
Suma punktów pomiarowych  
II. Dodatki 1. Za piękno szabel 0-2 pkt  
2. Za piękno fajek 0-3 pkt  
Suma punktów dodatkowych  
III. Potrą-
cenia 		1. Za niedostateczne szlify 0-3 pkt  
2. Za asymetrię szabel 0-3 pkt  
3. Za asymetrię fajek 0-3 pkt  
4. Za dysproporcję między szablami a fajkami 0-1 pkt  
Suma punktów ujemnych  
Wycena ostateczna  

Ryc.8. Pomiary oręża dzika: 1 – długość szabli, 2 – szerokość szabli, 3 – obwód fajki.



Ceremoniał i zwyczaje

Zwyczaje i ceremoniał łowiecki na polowaniach zbiorowych

 

    Polowania zbiorowe są właściwie jedyną możliwością do poznania charakterów naszych łowców. Jednocześnie poziom organizacji stanowi o wizerunku koła łowieckiego.

    W wielu kołach zbiorówki prowadzone są na bardzo wysokim poziomie, lecz są też i takie, w których różnie to wygląda. Trudno winić za taki stan rzeczy zarządy kół, gdyż brakuje w łowieckich księgarniach poradnika, w którym w skrótowej formie można byłoby znaleźć wskazówki w jaki sposób przeprowadzić ceremoniały łowieckie na polowaniu. Dotychczasowe opracowania w tym zakresie znacznie się pomiędzy sobą różnią, a co za tym idzie, różnie są też w kołach interpretowane. Ostatnim obowiązującym wzorcem jest “Zbiór zasad, etyki, tradycji i zwyczajów łowieckich” opracowany przez NRŁ w 1992r. Jest to pozycja bardzo cenna ale posiadająca niestety wiele niedomówień. Jednakże wydanie to stało się podstawą do poniższego opracowania, jako najbliższe obecnym realiom w naszym łowiectwie.

    Do opracowania ceremoniałów jakie powinny być stosowane na polowaniach, wykorzystano też następujące prace: W.Krawczyńskiego “Łowiectwo” z 1947r., A.Habera “Gospodarstwo łowieckie” z 1961r., T.Pasławskiego “Łowiectwo dla leśników” z 1987r., M.P.Krzemienia “Tradycje i zwyczaje łowieckie” z 1994r. oraz w/w opracowanie NRŁ z 1987r. i 1992r. Całość opracowania postanowiono podzielić na 10 części:

I. Odprawa przed polowaniem VI. Pokot
II. Ślubowanie VII. Król polowania
III. Chrzest myśliwski VIII. Sygnały łowieckie
IV. Pasowanie IX. Uroczyste polowania
V. Wręczanie złomu X. Król sezonu (w opracowaniu)

I. Odprawa przed polowaniem

Prawidłowo przeprowadzona odprawa przed polowaniem zbiorowym pozwoli na stworzenie dobrej łowieckiej atmosfery, a zarazem pomoże uniknąć wielu nieporozumień.

Jeżeli polowanie odbywa się poza terenem zamieszkania, a myśliwi nocowali na wspólnych kwaterach, to w dniu polowania są budzeni przez sygnał “pobudka”. Następnie w porozumieniu z prowadzącym polowanie grany jest sygnał “zbiórka myśliwych”. Podczas tego sygnału myśliwi formują szereg (lub dwuszereg) przy czym, na prawej stronie stawia się gości , a naprzeciwko myśliwych ustawiają się naganiacze. Z prawej strony (patrząc od strony myśliwych) zajmuje stanowisko prowadzący polowanie wraz z pomocnikiem, a po przeciwległej stronie stoi sygnalista – trębacz. W przypadku małych grup dopuszcza się ustawienie myśliwych w półokrąg.

Po zajęciu miejsc przez wszystkich uczestników polowania, prowadzący polowanie wita gości, myśliwych, nagankę, knieję (łowisko) i przedstawia psy. Następnie prosi o sygnał “powitanie”. Jeżeli w polowaniu bierze udział po raz pierwszy nowy adept łowiectwa, to prowadzący prosi najwyższego rangą myśliwego obecnego na polowaniu o przeprowadzenie ceremoniału ślubowania. Po ceremonii można przystąpić do właściwej odprawy, w czasie której prowadzący powinien powiedzieć o gatunkach i ilościach zwierzyny przeznaczonej do odstrzału. Następnie przypomina o zasadach bezpieczeństwa na polowaniu z uwzględnieniem warunków pogodowych i terenu polowania. Później powinien sprawdzić ważność legitymacji łowieckich, zezwoleń na broń myśliwską, wyposażenie łowieckie i omówić sygnały łowieckie jakie będą stosowane na polowaniu. Do jego obowiązku należy też sprawdzenie uczestników naganki pod względem przydatności do polowania oraz stroju, w tym jaskrawych kamizelek ochronnych.

Prowadzący powinien poinformować wszystkich uczestników gdzie znajduje się apteczka. Powinien wreszcie poinformować uczestników polowania o ilości planowanych miotów, miejscu zakończenia oraz jeżeli przewidziany jest posiłek (a powinien być), to po którym miocie się odbędzie. Po dokonaniu tych czynności może przystąpić do przeprowadzenia losowania kart stanowiskowych, rozpoczynając od gości. Na zakończenie odprawy, po porozumieniu się z prowadzącym, sygnalista gra “apel na łowy”, w czasie którego myśliwi rozchodzą się w kierunku wyznaczonych stanowisk lub do pojazdów. Wszystkich sygnałów przed polowaniem (wyjątek “Darz Bór” przy ślubowaniu) myśliwi słuchają z nakrytymi głowami.

II. Ślubowanie

    Podczas odprawy po sygnale “Powitanie”, prowadzący polowanie prosi najwyższego rangą myśliwego obecnego na polowaniu o przeprowadzenie ślubowania.

    Mistrz ceremonii wywołuje młodego myśliwego wraz z jego opiekunem, przed szereg myśliwych. Aby uświetnić ceremoniał, celebrujący może poprosić o udział w tej ceremonii nestora koła lub posiadacza odznaczenia “Złom”. Nestor koła staje po jego lewej stronie, a posiadacz “Złomu” po prawej. Ślubujący klęka na lewe kolano twarzą do celebrującego (po prawej stronie ma szereg myśliwych) trzymając broń pionowo w lewej ręce i stopką opartą o ziemię przy lewym kolanie. Za nim staje opiekun trzymając prawą rękę na jego lewym ramieniu. Myśliwi zdejmują nakrycia głowy lewą ręką (ślubujący prawą) i trzymają na wysokości serca. Myśliwy powtarza za celebrującym tekst ślubowania:

“Przystępując do grona polskich myśliwych ślubuję uroczyście:
przestrzegać sumiennie praw łowieckich
postępować zgodnie z zasadami etyki łowieckiej,
zachowywać tradycje polskiego łowiectwa,
chronić przyrodę ojczystą,
dbać o dobre imię Polskiego Związku Łowieckiego i godność polskiego myśliwego”

Po wypowiedzeniu formuły myśliwy wstaje, a przyjmujący ślubowanie podaje mu rękę i wypowiada słowa:

“Na chwałę polskiego łowiectwa do grona myśliwych Cię przyjmuję, bądź prawym myśliwym, niech Ci Bór Darzy”

    Zebrani myśliwi na odprawie odpowiadają “Darz Bór”, a sygnalista gra sygnał “Darz Bór”. Ślubujący powinien podziękować opiekunowi za trud jaki poniósł dla utrwalenia jego wiadomości łowieckich.

    Po ceremonii myśliwi wstępują do szeregu a prowadzący polowanie prowadzi dalszy ciąg odprawy.

III. Chrzest myśliwski

    Zawsze po strzeleniu pierwszej sztuki zwierzyny z danego gatunku, powinno się przeprowadzić, po skończonym miocie – chrzest myśliwski.

    Podobnie jak przy ślubowaniu myśliwy, któremu pierwszy raz bór zdarzył, klęka na lewe kolano od strony grzbietowej strzelonej zwierzyny, w lewej ręce trzyma pionowo broń opartą stopką na ziemi przy lewym kolanie. Kapelusz kładzie na ziemi przy głowie ułożonej na prawym boku zwierzyny, a prawą rękę trzyma opartą na zwierzynie. Celebrujący, tj. łowczy koła, prezes lub w ostateczności prowadzący polowanie, nożem myśliwskim lub palcem, zanurzonym w ranie postrzałowej zwierzyny, znaczy farbą czoło myśliwego (przy drapieżnikach czyni to symbolicznie) wypowiadając następującą formułę:

“Zgodnie z wielowiekową tradycją znakiem farby Cię znaczę i Darz Bór Ci życzę”

    Myśliwy odpowiada

“Ku chwale polskiego łowiectwa”

a koledzy i celebrujący z odkrytymi nadal głowami gratulują mu łowieckiego sukcesu.

W przypadku gdy strzeloną sztuką jest zwierzyna gruba, łączy się ceremoniał chrztu z pasowaniem, a wspólna rota przyrzeczenia brzmi:

“Zgodnie z wielowiekową tradycją pasuję Cię na rycerza świętego Huberta, znakiem farby Cię znaczę. Bądź zawsze wierny kniei i dobrym obyczajom łowieckim, przestrzegaj prawa łowieckiego. Darz Bór Ci życzę”.

Po ceremonii chrztu sygnalista gra sygnał “Śmierć upolowanego zwierza”. W przypadku gdy myśliwy strzelił pierwszego zwierza na polowaniu indywidualnym, to na najbliższym polowaniu zbiorowym należy dokonać chrztu myśliwskiego w sposób symboliczny (bez zwierzyny, farby ale ze złomem).

Zwyczaj nakazuje aby nie ścierać farby do końca polowania.

IV. Pasowanie

Po strzeleniu pierwszej sztuki grubej zwierzyny, koniecznie w trakcie pokotu, należy przeprowadzić ceremoniał pasowania. Dokonuje tego najwyższy rangą myśliwy uczestniczący w polowaniu (na polowaniach przy ceremoniałach chrztu i pasowania, za wyższego rangą uznaje się łowczych przed przewodniczącymi). Po złożeniu meldunku przez prowadzącego polowanie najwyższemu rangą myśliwemu będącemu na polowaniu (tutaj prezesi honorowani są przed łowczymi), przystępuje się, na wniosek prowadzącego, do ceremonii pasowania. Jeżeli najwyższy rangą myśliwy prowadzi polowanie, to nie składa meldunku tylko ogłasza wyniki polowania.

Celebrujący prosi o wysunięcie, strzelonej przez pasowanego myśliwego, zwierzyny przed ułożony pokot, łbem skierowanym do linii (szeregu) myśliwych. Następnie wywołuje z szeregu myśliwych młodego nemroda, który klęka na lewe kolano od strony grzbietowej zwierzyny, w lewej ręce trzyma pionowo broń opartą stopką o ziemię przy lewym kolanie, a prawą rękę na ranie postrzałowej zwierzyny. Myśliwi, oprócz pasowanego, trzymają kapelusze w lewej ręce na wysokości serca, a pasowany kładzie swój kapelusz na ziemi przy łbie zwierzyny. Łowczy (celebrujący) powinien mieć swoją broń przewieszoną przez plecy (jeżeli ma broń na ramieniu, to celebruje w kapeluszu). Prowadzący ceremonię dotyka kordelasem ramienia pasowanego mówiąc:

“Pasuję Cię na rycerza św. Huberta, bądź zawsze wierny kniei i dobrym obyczajom łowieckim, przestrzegaj prawa łowieckiego”.

Myśliwy odpowiada:

“Przyrzekam przestrzegać tych praw”,

celebrujący mówi:

“Wstań i niech Ci Bór Darzy”

Przed ceremonią trębacz gra sygnał “Pasowanie”. Myśliwi chórem życzą pasowanemu

“Darz Bór”.

Pierwszą strzeloną grubą zwierzynę młody myśliwy musi sam patroszyć słuchając rady doświadczonego myśliwego.

V. Wręczanie złomu

Po strzeleniu przez myśliwego każdej sztuki zwierzyny grubej (obecnie również za drapieżniki drobne) powinien być wręczony złom. Jak sama nazwa wskazuje, złom jest ułamanym (nie uciętym) kawałkiem gałązki do 30 cm długości z drzew, krzewów lub innej roślinności charakterystycznej dla danego łowiska. Nie powinno się dawać złomu z jałowca (nie można go ułamać) jak również z osiki, gdyż legenda głosi, że na niej powiesił się Judasz.

Po skończonym miocie myśliwy staje od strony grzbietowej strzelonej i ułożonej na prawym boku zwierzyny. Łowczy lub prowadzący polowanie ułamuje kawałek gałązki. Następnie, lekko maczając złom w farbie ubitej zwierzyny, podaje go na kapeluszu lub nożu myśliwskim trzymanym w lewej ręce, szczęśliwemu łowcy życząc mu: “Darz Bór”. Myśliwy odłamuje ze złomu dwie części. Jedną wkłada do pyska zwierzyny jako ostatni kęs, drugą kładzie na ranie postrzałowej, a resztę wkłada za wstążkę kapelusza po prawej stronie. Złom wręcza się za każdą sztukę zwierzyny grubej i drapieżników na danym polowaniu. Po przyjęciu złomu przez myśliwego, koledzy obecni na polowaniu gratulują mu sukcesu łowieckiego myśliwskim pozdrowieniem “Darz Bór”. Przy wręczaniu złomu za strzelenie drapieżnika nie należy wkładać do pyska ostatniego kęsa. Myśliwy nosi złom do końca polowania. Na polowaniu indywidualnym myśliwy zobowiązany jest do podzielenia się złomem z ubitą zwierzyną. Po dojściu strzelonego zwierza myśliwy winien zdjąć nakrycie głowy i chwilą zadumy uczcić jego śmierć.

VI. Pokot

Po skończonym polowaniu powinno się zwieźć strzeloną zwierzynę na miejsce pokotu. Wywozimy ją z lasu łbami skierowanymi do łowiska (żegna się z knieją) i układamy ją na przygotowanych gałęziach z drzew iglastych, liściastych, ostatecznie na trzcinach lub zerwanej i ułożonej trawie. Należy pamiętać, aby zwierzynę ułożyć na prawym boku z głowami zwróconymi na szereg myśliwych (drapieżniki układamy z wyprostowanymi kitami w przedłużeniu linii grzbietu). Na ranie postrzałowej zwierzyny grubej układa się kawałek złomu, w następujący sposób: samcom częścią odłamaną w stronę głowy, a samicom odwrotnie. Prowadzący powinien przewidzieć odpowiednie na ten cel miejsce i pamiętać o estetycznym rozmieszczeniu zwierzyny na pokocie.

Zwierzynę układa się według hierarchii łowieckiej: w pierwszym szeregu od strony myśliwych łosie (byki, klępy, łoszaki), za nimi jelenie europejskie (byk, łania, cielęta), w następnym szeregu jelenie sika, później daniele. Za danielami układamy muflony (tryki, owce, jagnięta), dziki (odyńce, lochy, warchlaki) oraz najniżej ze zwierzyny grubej, sarny. W dalszej kolejności układa się małe drapieżniki: borsuka, lisa, kunę, tchórza. Teraz kolej na turzycę czyli zająca później królika. Na końcu pióro czyli ptactwo. Proponuje się, aby przy piórze dać pierwszeństwo kurakom leśnym, później polnym, a na końcu ptactwo wodne. Przy ptactwie wodnym pozostawia się dowolność kołom w ustalaniu hierarchii. Według naszej propozycji można je ułożyć: gęsi, czaple, kaczki (od największej) i na końcu łyski. W przypadku większej ilości zwierzyny co dziesiątą sztukę. wysuwamy o pół długości tuszy do przodu. Uczestnicy polowania nie mogą przekraczać zwierzyny ułożonej na pokocie.

Po ułożeniu pokotu sygnalista gra sygnał na zbiórkę. Myśliwi ustawiają się w szeregu z bronią zawieszoną na ramionach (bez futerałów) a naganka w kamizelkach ochronnych (polowanie trwa). Prowadzący składa raport najwyższemu rangą łowiecką myśliwemu z przebiegu polowania i o jego efektach. Ogłasza króla polowania, wice – króla polowania i pudlarza polowania. Jeżeli zachodzi konieczność pasowania, to prosi najwyższego rangą łowiecką o przeprowadzenie tego ceremoniału. Następnie trębacz gra sygnały śmierć strzelonej zwierzyny dla każdego gatunku osobno.

W czasie ceremonii pasowania, myśliwi i stojąca naprzeciwko myśliwych naganka, zdejmuje z głów nakrycia, trzymając je w lewej ręce na wysokości serca. Również podczas odtrąbienia pokotu nakrycia głowy są zdejmowane. Stojąc jak przy odprawie, prowadzący polowanie wraz z pomocnikiem prosi o wystąpienie z szeregu (wystarczy jeden krok) króla polowania, a sygnalista gra sygnał na jego cześć, następnie podobnie dla wice – króla.

Przy tych sygnałach myśliwi zdejmują kapelusze. Następnie sygnalista gra dla pudlarza – sygnał taki sam jak dla króla polowania lecz celowo w końcówce fałszowany, przy którym myśliwi ostentacyjnie wkładają kapelusze na głowy.

Po tych ceremoniach prowadzący polowanie powinien podziękować myśliwym za udział i postawę na polowaniu , poinformować zarząd o ewentualnie nałożonych karach na myśliwych. Powinien też podziękować nagance, podkładaczom psów i kniei (łowisku) za udzieloną zwierzynę. W końcu należy dokonać podziału zwierzyny, zebrać karty stanowiskowe oraz poprosić sygnalistę o sygnał “Darz Bór” i ogłosić koniec polowania. Trębacz gra sygnał “koniec polowania”. Jeżeli przewidziana jest po polowaniu biesiada myśliwska, to prowadzący, przed ogłoszeniem końca polowania, powinien to podać do wiadomości uczestnikom polowania.

Pokot bez względu na porę dnia powinien być oświetlany ogniskiem (ogniskami) lub pochodniami. W przypadku nieobecności sygnalisty na polowaniu, myśliwi czczą śmierć zwierzyny chwilą ciszy.

VII. Król polowania

Królem polowania zostaje myśliwy, który strzelił najwyżej postawionego w hierarchii zwierza, bez względu na ilość strzelonych przez innych myśliwych sztuk. Np. strzelenie cielaka jelenia będzie wyżej honorowane niż strzelenie pięciu dzików przez innego łowcę, jeden strzelony przez myśliwego lis będzie wywyższać go nad zdobywcę nawet 10 zajęcy. Ot takie miał szczęście. W razie zdobycia przez dwóch lub więcej myśliwych tej samej ilości zwierzyny z tego samego gatunku należy wyżej postawić zwierzynę trofeową. W razie zdobycia zwierzyny trofeowej przez więcej myśliwych, wyżej należy postawić zwierzynę o wyraźnie większym trofeum. W przypadku równej wielkości, a nie strzeleniu innej przez tych myśliwych zwierzyny to o przyznaniu tytułu króla decyduje, kto pierwszy strzelił daną zwierzynę. Powyższy przypadek nie dotyczy, wówczas gdy jeden z myśliwych strzelił dodatkowo inną zwierzynę. Wtedy tytuł króla przypada automatycznie jemu. Tytuł pudlarza polowania powinien przypaść temu myśliwemu, który oddał najwięcej niecelnych strzałów. Jednakże jeden celny strzał anuluje poprzednie pudła. Na przykład po 10 pudłach, strzelony celnie jeden zając “wyczyszcza jego konto”. W razie jednakowej ilości pudeł tytuł przyznaje się myśliwemu, który strzelił śrutem, a w przypadku strzałów kulowych o tytule decyduje strzał niecelny do wyższego w hierarchii zwierza, czyli spudłowany dzik da tytuł pudlarza myśliwemu przed niecelnym strzałem do sarny. Przy jednakowej ilości “pudeł” do zwierzyny drobnej niżej punktowane powinny być strzały do pióra, czyli w przypadku niecelnych strzałów do bażanta i zająca, pudlarzem zostaje ten kto spudłował zająca. W razie jednakowej ilości pudeł do tego samego gatunku zwierzyny, tytuł pudlarza przyznaje się myśliwemu, który pierwszy spudłował. Z wytypowania pudlarza rezygnuje się, jeżeli wszyscy myśliwi strzelili chociaż po jednej sztuce zwierzyny.

VIII. Sygnały łowieckie na polowaniu zbiorowym

1. Jeżeli jest to polowanie wyjazdowe, a myśliwi nocowali na wspólnej kwaterze, to pierwszym sygnałem w dniu polowania będzie “Pobudka”.

2. Drugim (lub pierwszym) sygnałem będzie “Zbiórka myśliwych”.

3. Po uformowaniu się linii myśliwych i naganki, przed odprawą grany jest sygnał “Powitanie”.

4. Jeżeli jest przeprowadzana ceremonia ślubowania, to powinien być zagrany na koniec sygnał “Darz Bór” (jeszcze brak sygnału ślubowania).

5. Po odprawie zabrzmi sygnał “Apel na łowy”.

6. Na polowaniu powinny być grane sygnały:

  a) rozpoczęty miot (naganka naprzód) – w przypadku jednotonówki 1 sygnał
  b) zakaz strzału w miot – – ” – 2 sygnały
  c) koniec miotu rozładuj broń – – ” – 3 sygnały

Zgodnie z regulaminem polowań można zrezygnować z sygnałów a) i b). W zależności od umiejętności uczestników polowania dopuszcza się jeszcze następujące sygnały:

1) Gotów – taka sama odpowiedź z linii naganki;

2) Naganka na lewe lub prawe skrzydło;

3) Naganka prędzej lub wolniej;

4) Naganka głośniej lub ciszej;

5) Po ruszeniu przez nagankę zwierza można z linii naganki podać sygnał “pilnuj”.

Po skończonym miocie prowadzący polowanie może (nie musi) zagrać sygnał “Zbiórka myśliwych”.

7. Jeżeli zachodzi konieczność przeprowadzenia chrztu myśliwskiego, to na polecenie celebrującego, powinien być zagrany sygnał “Śmierć zwierzyny” strzelonej przez młodego myśliwego (na chrzest brak sygnału).

8. Gdy w przerwie polowania przewidziany jest posiłek, to trębacz powinien zagrać sygnał “Na posiłek”.

9. Po ułożeniu pokotu powinien być zagrany sygnał “Zbiórka myśliwych”.

10. Po raporcie z przebiegu polowania sygnalista gra sygnał “Zwierzyna na rozkładzie” dla poszczególnych gatunków strzelonej zwierzyny.

11. Jeżeli ma zostać przeprowadzony ceremoniał pasowania, to należy to zrobić przed sygnałami “Śmierć zwierzyny”, wtedy sygnalista powinien zagrać “Pasowanie”.

12. Po ogłoszeniu króla i wice – króla polowania oraz pudlarza sygnalista gra odpowiednio sygnały na cześć króla, wice – króla oraz pudlarza sygnał jak dla króla celowo fałszowany.

13. Następnie po zakończeniu wszystkich czynności związanych z celebracją pokotu grany jest sygnał “Darz Bór” a po oznajmieniu przez prowadzącego końca polowania – sygnał “Koniec polowania”.

14. Jeżeli po polowaniu przewidziana jest biesiada myśliwska, to sygnalista powinien zagrać sygnał “Na posiłek”, a po posiłku można w trakcie rozjazdu do domów zagrać sygnał “Pożegnanie” Generalnie przyjęto zasadę, że sygnałów przed polowaniem słucha się z nakrytą głową (wyjątek “Darz Bór” przy ślubowaniu). Natomiast po polowaniu z odkrytą głową (wyjątkiem jest sygnał dla pudlarza i zbiórka myśliwych). Sygnaliści w czasie grania sygnałów nie zdejmują nakryć głowy.

IX. Uroczyste polowania

W zależności od tradycji organizowane są wspólne polowania dla kilku kół. Takie polowanie w zasadzie nie różni się od zwykłego polowania. Należy jedynie pamiętać przy odprawie o ustawieniu gości na prawej stronie szeregu myśliwych przy prowadzącym. Po polowaniu myśliwych gości traktujemy równorzędnie i przy pokocie stoją wg swojego upodobania.

Trzeba też przewidzieć, ze względu na ilość myśliwych, przeprowadzenie polowania w dwóch lub więcej grupach (jedna grupa do 20 myśliwych).

Inaczej wygląda polowanie hubertowskie, na które zaproszeni są przedstawiciele lokalnych władz, ludzie zasłużeni dla łowiectwa oraz myśliwi, którzy ze względu na wiek lub słabe zdrowie już nie polują. Takie polowanie powinno trwać krócej od zwykłego i należy je wykonać zgodnie z wcześniejszym planem, tak aby zaproszeni goście na wspólną biesiadę i pokot nie musieli czekać na uczestników polowania. To polowanie powinno być przeprowadzone 3 listopada lub w najbliższych dniach, gdyż przeprowadzone np. w grudniu mija się z celem.

Polowanie wigilijne powinno odbywać się w zasadzie w dniu 24 grudnia. Godnym uszanowania jest zwyczaj wykładania karmy w paśniku przed pierwszym miotem. Łowy w tym lub poprzednim dniu powinny być skrócone (od 2 do 4) pędzeń, po czym myśliwi zasiadają przy postnym bigosie. Posiłek w tym dniu powinien odbywać się w kniei pod gołym niebem (tak jak żyje zwierzyna). Przed zakończeniem posiłku, myśliwi łamiąc się opłatkiem składają sobie świąteczne życzenia i nawzajem przebaczają nieporozumienia jakie wynikły w trakcie minionego roku.

Polowanie sylwestrowe bywa często (z powodu imprez sylwestrowych) mocno skrócone. Jego przebieg nie różni się niczym od innych polowań, jednak na zakończenie prezes koła powinien w imieniu Zarządu Koła złożyć myśliwym życzenia pomyślności w Nowym Roku.

Powyższe informacje pochodzą ze strony internetowej Polskiego Związku Łowieckiego: http://www.pzlow.pl/



Kodeks myśliwego

p { margin-bottom: 0.25cm; direction: ltr; color: rgb(0, 0, 0); line-height: 120%; }p.western { font-size: 11pt; }p.cjk { font-size: 11pt; }p.ctl { font-size: 11pt; }

 

  •  

Omówienie kodeksu etycznego myśliwych Unii Europejskiej 

 

        Celem tego kodeksu jest wspieranie etyki myśliwskiej, jako ważnego uzupełnienia systemu prawnego, bez względu na jego jakość. Myśliwy ponosi odpowiedzialność za naturalne dziedzictwo, które musi zostać przekazane przyszłym pokoleniom i musi przestrzegać nie tylko praw i przepisów łowieckich, lecz także praw rządzących równowagą ekologiczną. Myśliwy musi być świadomy swoich zobowiązań i odpowiedzialności w stosunku do przyrody w ogóle, a zwierzyny w szczególności, jak również w stosunku do innych osób i własności. Wysokie normy zachowania pomogą w zdobyciu uznania innych ludzi. Myślistwo, obecnie działalność rekreacyjna, kiedyś służyło zaspakajaniu potrzeb materialnych; w dzisiejszej Europie nieuchronnie zawiera element hodowlany. Ta zmiana w kierunku hodowlanej roli myśliwych już się rozpoczęła i powinna być wspierana.

Zasady postępowania

I. Przestrzegaj ograniczeń swoich praw polowania , gdyż są one podyktowane głownie przez ekologiczne wymagania zwierząt i ich środowiska.

   1. Poluj tylko na gatunki łowne; strzelanie zwierząt należących do gatunków chronionych nie jest godne myśliwego.

   2. Nie wiąż przyjemności polowania z liczbą pozyskanych zwierząt. Najlepszym myśliwym nie jest ten, który pozyskał najwięcej zwierzyny.

   3. Przestrzegaj sezonów ochronnych, dozwolonych metod i granic polowania.

II. Zwierzynę traktuj z respektem.

   1. Powstrzymuj się od wszelkich praktyk niezgodnych z prawem i etyką łowiecką.

   2. Nie stosuj metod nieselektywnego lub masowego pozyskania.

  3. Nie poluj, gdy liczebność zwierzyny lub zdolność przezywania u zwierząt są zmniejszone na skutek warunków naturalnych lub gdy wywołują one wyjątkowe nagromadzenie ułatwiające zabijanie w nadmiarze w stosunku do normalnej sytuacji. Ułatwiaj zwierzynie przetrwanie trudnych warunków.

   4. Rozpoznaj zwierzynę przed strzałem.

   5. Strzelaj tylko na normalne odległości i w normalnych warunkach strzeleckich.

   6. Nie strzelaj w pobliżu granic terenów chronionych, które są niezbędne dla trwałej gospodarki łowieckiej.

   7. Unikaj powodowania zbędnych cierpień zwierzynie i nie porzucaj zranionej lub martwej zwierzyny; organizuj systematyczne poszukiwania.

   8. Wykorzystuj jak najlepiej zwierzynę, która pozyskałeś.

  9. Nie poluj dla zysku.

III. Staraj się być myśliwym kompetentnym i odpowiedzialnym.

   1. Poznaj ekologię gatunków zwierząt łownych.

   2. Poznaj prawa i przepisy dotyczące łowiectwa i ochrony przyrody.

   3. Uczestnicz w akcjach zbiorowych mających na celu nie tylko obronę interesów myśliwych, lecz także poprawę jakości zwierzyny.

   4. Utrzymuj kontakty z władzami i stowarzyszeniami odpowiedzialnymi za myślistwo i ochronę przyrody.

   5. Rozmawiaj z urzędnikami ochrony środowiska oraz członkami społeczności rolniczej i leśnej, by przestrzegali wymogów ochrony środowiska i zwierząt.

   6. Bierz udział w badaniach naukowych nad zwierzyną.

   7. Podnoś poziom wykształcenia i zachowania się młodych myśliwych przez nauczanie i dawanie przykładu.

IV. Bądź świadom swojej odpowiedzialności za naturalne dziedzictwo całej ludzkości.

   1. Zwracaj szczególną uwagę na gatunki migrujące i na określone potrzeby gatunków przelatujących przez twój kraj.

   2. Zwracaj uwagę na to, by tradycyjna metody polowań w każdym kraju uwzględniały ochronę gatunków migrujących.

   3. Pomagaj w badaniach naukowych nad ptactwem migrującym, zwłaszcza odpowiadając na ankiety na temat liczebności i pozyskania oraz zwracając obrączki znalezione na ptakach strzelonych lub znalezionych martwych.

V. Jesteś odpowiedzialny za swoje działania: ściśle przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa.

   1. Gdy nie polujesz:

     – pozostawiaj swą broń rozładowaną, jeśli to możliwe, rozłożoną i umieszczoną z dala od dzieci dorosłych. To samo odnosi się do amunicji;

     – podczas podróży miej broń rozłożoną i w futerale;

     – utrzymuj swą broń w sprawności użytkowej.

   2.Podczas polowania:

     – stosuj najodpowiedniejszą broń i amunicję tak, tak by strzelanie było prawidłowe;

     – upewnij się, czy lufy twej broni nie są zablokowane;

     – stosuj się do instrukcji prowadzącego polowanie;

     – nie zamykaj zamka, dopóki lufy nie są skierowane do dołu:

     – nigdy nie noś broni w położeniu poziomym;

     – otwórz i rozładuj broń przed pokonywaniem przeszkód;

     – rozładuj broń i zostaw otwarty zamek, gdy przemieszczasz się z miejsca na miejsce podczas polowania;

     – zlokalizuj swoich sąsiadów i wszystkich biorących udział w polowaniu oraz osoby postronne i upewnij się , że one wiedzą gdzie jesteś;

     – nigdy nie strzelaj w gęstwinę ani kierunku innej osoby, nawet jeśli wydaje się pozostawać poza zasięgiem; zawsze upewnij się o ostatecznym celu swego pocisku;

     – bądź świadomy rykoszetów( na zmrożonym lub skalistym gruncie itp. ).

VI. Zwracaj uwagę na innych:

   1. Unikaj wyrządzania szkód na polach i w lasach (tratowanie plonów, niepokojenie zwierząt domowych, pozostawianie otwartych bram, itd.).

   2. Chroń własność publiczną ( znaki, słupy ogłoszeniowe, linie telefoniczne, linie wysokiego napięcia)

   3. Bądź uprzejmy i pomocny dla innych w otoczeniu.

   4. Nie zaśmiecaj; zbieraj łuski po wystrzelonych nabojach.

   5. Pomagaj w zapobieganiu szkodom wyrządzanym przez zwierzynę w plonach.

   6. Dopilnuj, by wszelkie odszkodowania należne za takie szkody zostały wypłacone.

VII. Bądź dobrym gospodarzem.

A. Chroń i hoduj populacje zwierzyny.

   1. Ograniczaj odstrzały, by uzyskać optymalne zagęszczenie różnych populacji i pozwolić na ich odnawianie.

   2. Utrzymuj zdrowa, zrównoważoną i zróżnicowaną populację zwierzyny przystosowaną do miejscowych warunków.

   3. Śledź dokładnie liczebności i jakość zwierzyny.

   4. Doceniaj ważną role drapieżników.

   5. Natychmiast informuj odpowiednie władze o wystąpieniu chorób.

   6. Utrzymuj lub odnawiaj pogłowie zwierzyny z miejscowych źródeł, by uniknąć ryzyka genetycznego i zdrowotnego.

  7. Nalegaj na organizacje przedstawicielskie, by negocjowały plany pozyskania z miejscowymi władzami, ustalając rozmiar pozyskania oparty na zasadach prawidłowej hodowli.

   8. Unikaj praktyki uwalniania zwierzyny bezpośrednio przed lub podczas polowania. 9.

Wspieraj zabiegi zwalczające kłusownictwo.

B. Chroń i urządzaj łowiska.

   1. Pomagaj utrzymywać rozmaitość biotypów, co stanowi podstawę przyrody i jest gwarancja przyszłości łowiectwa, przez ochronę istniejących środowisk i ich odbudowę tam, gdzie jest to konieczne.

   2. Działaj na rzecz zapobiegania niszczeniu bagien ważnych dla zwierzyny i gatunków migrujących.

   3. Zagospodaruj łowiska tak, by zaspakajały potrzeby zwierzyny w ciągu całego roku.

   4. Unikaj zbędnego niepokojenia zwierzyny w porze godów.

  5. Prowadź wspólne działania ze społecznością rolników i leśników w celu ograniczenia szkodliwych praktyk (zabiegi chemiczne, karczowanie skarp i żywopłotów, zasypywanie sadzawek i rowów, wypalanie rżysk, itd.).

Ryszard Dzięciołowski
Na podstawie materiałów FACE
[Łowiec Polski Nr.10 (1841) , październik 1999]



Zasady Etyki

p { margin-bottom: 0.25cm; direction: ltr; color: rgb(0, 0, 0); line-height: 120%; }p.western { font-size: 11pt; }p.cjk { font-size: 11pt; }p.ctl { font-size: 11pt; }

Zbiór zasad etyki, tradycji i zwyczajów łowieckich

Opracowany przez:

Komisję Etyki, Tradycji i Zwyczajów Łowieckich

Naczelnej Rady łowieckiej

Przyjęty przez Naczelną Radę Łowiecką

6 czerwca 1992 r.

 

    Łowiectwo jest szczególną dziedziną życia społecznego- łączy w sobie harmonijnie ochronę przyrody ojczystej i wykonywanie polowania, walor kulturalno- oświatowy i rekreacyjny, wartości wychowawcze i gospodarcze. Zadania te realizują myśliwi zrzeszeni w Polskim Związku Łowieckim, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, statutowymi i regulaminowymi oraz w oparciu o tradycje , zwyczaje i etykę łowiecką.

    W historii Polski łowiectwo zajęło znaczące miejsce, wnosząc istotny wkład do materialnej i duchowej kultury narodu, co znalazło odbicie w sztuce i uformowało trwałe wartości obyczajowe oraz moralne.

    Współcześni myśliwi starają się te wartości kultywować, rozwijać i wzbogacać, przestrzegając w swej działalności nie tylko przepisów prawa, regulaminów i statutów, lecz również norm etycznych oraz zwyczajów.

ZBIÓR ZASAD ETYKI

1. Myśliwi zorganizowani w Polskim związku Łowieckim realizują cele polskiego łowiectwa. Przynależność do Polskiego Związku Łowieckiego jest świadomie i dobrowolnie przyjętym obowiązkiem- statutowym i moralnym- czynnego uczestniczenia w rzetelnym wykonywaniu wszystkich zadań naszej Organizacji , a prawo posiadania i używania broni myśliwskiej do celów zgodnych ze statutem PZŁ i regulaminem wytwarza poczucie zwiększonej odpowiedzialności.

2. Myśliwy za swój podstawowy obowiązek uważa rzetelne przestrzeganie norm prawa łowieckiego oraz pełne podporządkowanie się wymogom dyscypliny organizacyjnej.

3. Myśliwy nie ogranicza swego udziału w łowiectwie wyłącznie do wykonywania polowania. Troski o hodowle i ochronę zwierzyny nie pozostawia kolegom. Wykonując polowanie i inne czynności związane z gospodarką łowiecka ma na względzie dobro przyrody ojczystej, jej zachowanie dla przyszłych pokoleń, wykazuje dbałość o środowisko przyrodnicze człowieka i równowagę ekologiczną.

4. Myśliwy nie szuka w uprawianiu łowiectwa korzyści materialnych, myślistwo bowiem nie może być środkiem do ich osiągania. Najcenniejszą korzyścią myśliwego jest obcowanie z przyroda oraz doznawanie przeżyć łowieckich i radości w gronie braci myśliwskiej.

5. Materialnym wyrazem sukcesu myśliwego są trofea. Zdobyte trofea myśliwy darzy szczególnym szacunkiem, preparuje je i konserwuje, a udostępnienie na wystawy uważa za zaszczytny obowiązek.

6. Myśliwy stale pogłębia swą wiedzę zarówno w dziedzinie ekologii i gospodarki łowieckiej, jak również historii i tradycji polskiego łowiectwa. Jest stałym czytelnikiem książek i czasopism o tematyce łowieckiej.

7. Myśliwy uczestniczy w realizacji zadań statutowych PZŁ, angażując całą swą wiedzę i doświadczenie.

8. Myśliwy podczas wykonywania polowania oraz prac hodowlanych w łowisku kieruje się zasadą nadrzędności gospodarki rolnej i leśnej- współdziała z właścicielami gruntów w trosce o ochronę zwierzyny.

9. Przebywając w łowisku myśliwy okazuje szacunek dla pracy rolnika i leśnika. Swoim zachowaniem stwarza atmosferę wzajemnej życzliwości.

10. W kontaktach z ludnością zamieszkałą na dzierżawionym terenie myśliwy swoim postępowaniem przyczynia się do utrwalenia dobrej opinii o Polskim Związku łowieckim, popularyzuje wiedzę o nowoczesnym łowiectwie, stara się pozyskać dla niego sprzymierzeńców, zwłaszcza wśród młodzieży.

11. Przyjęte na siebie obowiązki organizacyjne myśliwy wykonuje rzetelnie. Zaufanie i wdzięczność kolegów są jedyną za nie rekompensatą.

12. Myśliwy wrażliwy jest na problemy społeczności lokalnych i w miarę możliwości stara się pomóc w ich rozwiązywaniu.

13. Myśliwy dba o mienie koła łowieckiego. Swe materialne zobowiązania wobec Związku reguluje punktualnie i rzetelnie.

14. Myśliwi solidarnie uczestniczą we wszystkich pracach organizowanych przez koło łowieckie, proporcjonalnie do swych możliwości fizycznych, sprawności i umiejętności.

15. Myśliwy, uczestnicząc w życiu Związku posługuje się w mowie i piśmie tradycyjnym słownikiem łowieckim doskonaląc jego znajomość.

16. Myśliwy nie powoduje w łowisku nadmiernego niepokoju.

17. W życiu organizacyjnym i w czasie p[polowań myśliwy stosuje zasadę równości wszystkich członków PZŁ. W stosunku do kolegów, członków naganki, gości i innych osób jest uprzejmy, lojalny i koleżeński. Cechuje go szacunek i życzliwość wobec kolegów oraz gotowość okazywania im pomocy. Przyczynia się do zachowania dobrej atmosfery podczas wspólnych imprez, taktownie odnosi się do współuczestników polowań. Podporządkowuje się poleceniom kolegów pełniących obowiązki funkcyjne. Jest punktualny i słowny. Służy radą mniej doświadczonym kolegom.

18. Szczególnym szacunkiem i taktowną opieka otacza najstarszych wiekiem myśliwych, którzy z powodu ograniczonej sprawności fizycznej nie są w stanie w pełni uczestniczyć w polowaniach i pracach gospodarczych w łowisku. Przeznacza dla kolegów starszych i niepełnosprawnych wygodniejsze miejsca w pojazdach. W czasie polowania udziela im pomocy przy poszukiwaniu lub patroszeniu i przenoszeniu zwierzyny.

19. Myśliwy traktuje naganiaczy z szacunkiem i należytą troską, zapewniając im odpowiednie posiłki i chwile odpoczynku. Stara się o utrzymanie koleżeńskiej atmosfery między myśliwymi i naganką

20. Myśliwy dba o etyczny stosunek do zwierzyny. Poszukiwanie rannej zwierzyny myśliwy uważa za swój moralny obowiązek, a odnaleziona sztukę dostrzeliwuje w sposób humanitarny. Nie wyręcza się naganiaczami przy poszukiwaniu rannej zwierzyny grubej.

21. Myśliwy nigdy nie traktuje strzału do zwierzyny jako treningu strzeleckiego.

22. Poszanowanie i godne obchodzenie się z odstrzeloną zwierzyna świadczy nie tylko o kulturze myśliwego, ale także wyraża jego szacunek do przyrody.

23. W czasie polowania myśliwy zachowuje umiar i opanowanie by ni dopuścić , żeby pasja myśliwska nie przerodziła się w zachłanność. Dobry myśliwy- to niekoniecznie ten, który zostaje królem polowania.

24. Myśliwy umie wstrzymać się od strzału, jeżeli okoliczności wskazują na brak szansy ucieczki zwierza lub podniesienia strzelonej sztuki. Powstrzymuje się również od dania strzału do zwierzyny w przypadku wątpliwego własnego pierwszeństwa.

25. Myśliwy jest świadom bogatego dorobku polskiego łowiectwa, które stara się godnie reprezentować w kontaktach z myśliwymi- cudzoziemcami.

26. Dokonując odstrzałów selekcyjnych myśliwy ma na uwadze nie tylko sucha treść kryteriów, ale również swoją role , jaką pełni w przyrodzie.

27. Myśliwy dba o bezpieczeństwo na polowaniu. Poluje zawsze ze sprawdzoną bronią, zna jej cechy techniczne. Jest świadom swych umiejętności strzeleckich, które stale doskonali.

28. Spory powstałe w czasie myśliwi rozstrzygają w atmosferze koleżeńskości i zgodnie z przyjętymi zasadami.

30. Na polowaniu myśliwy występuje w estetycznym ubiorze mysliwego, odpowiadajacym tradycji, ale tez uwzględnia zwyczaje w jego środowisku.

31. Myśliwy otacza opieką psa myśliwskiego- towarzysza i pomocnika swych łowów. Dba o zaspokojenie jego potrzeb, nie zmusza do wysiłku ponad jego możliwości. Użytkując psa myśliwskiego wystrzega się powstawania konfliktów z otoczeniem. Starzejący się pies myśliwski zasługuje na zapewnienie mu spokojnej starości.

32. Ograniczając liczebność szkodników w łowisku myśliwy wykazuje szczególna rozwagę oraz unika zatargów z miejscową ludnością.

33. Wątpliwości związane z zachowaniem etyki myśliwy rozstrzyga we własnym sumieniu zgodnie z prawem i zwyczajami łowieckimi.

ZWYCZAJE I CEREMONIAŁ ŁOWIECKI

    Jesteśmy krajem o bogatych tradycjach łowieckich. W czasie ponad tysiącletniej historii naszego państwa- a pamiętać musimy, że myślistwo było jednym z najważniejszych zajęć naszych przodków na długo przed powstaniem państwa polskiego- wykształciły się różnorodne formy zwyczajów i ceremoniału łowieckiego.

    Powstała i rozwinęła się także bogata gwara myśliwska, będąca zwierciadłem życia naszych przodków, przejawem rozwoju i bogactwa naszego języka, świadectwem jednej z tradycyjnych dziedzin kultury narodowej.

    Przekazując myśliwym opis zwyczajów łowieckich i ceremoniału myśliwskiego pragniemy, aby były one szeroko stosowane przez wszystkie koła łowieckie i wszystkich myśliwych, przyczyniając się do wzbogacenia form samowychowania w szeregach braci myśliwskiej, a język łowiecki był czynnikiem zespalającym nasze środowisko.

    1.Posługiwanie się językiem łowieckim

    Geneza polskiego języka łowieckiego sięga zamierzchłych czasów. Kształtował się on na przestrzeni setek lat, wzbogacany ciągle rozwojem praktyki i wiedzy łowieckiej . Wpływały na niego przemiany społeczne i gospodarcze. W obrzędach mysliwskich przestrzegano obowiązku stosowania języka łowieckiego na łowach i gronie braci łowieckiej. W poemacie Flis ( XVI wiek ) Sebastian Klonowic pisze:

Już gębę trąbą zwać u charta musi
kto raz myśliwskiej polewki zakusi
zająca kotką, ucho już nie uchem
musi zwać słuchem
tłustego skromnym, prędkiego ciekawym
musi zwać, kto chce być myśliwcem prawym

    Słownik języka łowieckiego– ale również czasopismo Łowiec Polski i liczne fachowe publikacje wydawane współcześnie.

2.Sygnały łowieckie

    Sygnały łowieckie to przede wszystkim system porozumiewania się myśliwych. Mają one nie tylko praktyczne znaczenie w czasie wykonywania polowania, ale są nieodłącznym elementem zwyczaju myśliwskiego. Któż nie pamięta wspaniałych strof Pana Tadeusza Adama Mickiewicza- Koncert Wojskiego:

Natenczas Wojski chwycił na taśmie przypięty
swój róg bawoli długi , cętkowany, kręty (…)
Bo w graniu odzew dźwięczący, rześki: to pobudka;
Potem jęki po jękach skomlą, to psów granie;
A gdzieniegdzie ton twardszy jak grzmot, to strzelanie.

    Wielowiekowa jest tradycja stosowania sygnałów łowieckich granych na rogu lub trąbce. Dawny myśliwy rozróżniał ponad trzydzieści tekstów muzycznych, ułatwiających wykonywanie polowania w trudnych puszczańskich warunkach. Dziś, poza sygnałami stosowanymi według wymogów polowań, pozostały sygnały wzbogacające obrzędy związane z łowami. Ich nazwy podajemy w odpowiednich tekstach opisujących ceremoniał łowiecki ( nuty w załączeniu).

    Corocznie zwiększa się liczba myśliwych znających sygnały łowieckie i biorących udział w konkursach sygnalistów. Naczelna Rada Łowiecka pragnie, by ten element tradycji wzbogacał nasze życie łowieckie.

3. Ślubowanie

    Ślubowanie jest pierwszym obrzędem, z którym spotyka się każdy młody myśliwy przyjęty do Polskiego Związku Łowieckiego Staż w kole łowieckim i administracyjne kłopoty ma już za sobą: egzamin złożony wymagane prawem i regulaminem zaświadczenia i zezwolenia uzyskane, wpisowe wpłacone. Rozpoczyna życie myśliwskie. Wówczas to powinien złożyć uroczyste ślubowanie. Obrzęd ten wprowadza młodego myśliwego w klimat tradycji i obyczaju łowieckiego. Ślubowanie przeprowadza się w zasadzie w łowisku w czasie zbiórki myśliwych przed pierwszym zbiorowym polowaniem , w którym bieże udział młody myśliwy , może również odbyć się podczas posiedzenia Wojewódzkiej Rady Łowieckiej lub innych uroczystości. Podczas ślubowania towarzyszy młodemu myśliwemu jego opiekun, który sprawował pieczę nad nim podczas odbywania stażu . Ślubowanie powinno mieć uroczysty ch arakter.

        Ślubujący wywołany zostaje z szeregu myśliwych przygotowanych do odprawy. Ślubujący powtarza tekst klęcząc na lewym kolanie, z odkrytą głową ( okrycia głowy zdejmują wszyscy uczestnicy ślubowania ), broń trzyma w lewym ręku, pionowo opartą stopką o ziemię, za nim stoi opiekun trzymając prawą dłoń lub kordelas na jego ramieniu.

Tekst ślubowania

Przystępując do grona polskich myśliwych ślubuje uroczyście:
przestrzegać sumiennie praw łowieckich,
postępować zgodnie z zasadami etyki łowieckiej,
zachowywać tradycje polskiego łowiectwa,
dbać o dobre imię łowiectwa i godność polskiego myśliwego.

Po wypowiedzeniu formuły myśliwy wstaje, przyjmujący ślubowanie podaje mu rękę i wypowiada słowa:

Na chwałę polskiego łowiectwa bądź prawym myśliwym, niech Ci bór darzy.

4. Odprawa myśliwych przed polowaniem

Prowadzący odprawę wita gości, myśliwych i pomocników. Wita łowisko ( knieję- pole ), aby obdarzało łowców ( myśliwych ) sukcesem.

Następnie prowadzący dopełnia czynności przewidzianych regulaminem polowań, tj. informuje o gatunkach i ilości zwierzyny przewidzianej do odstrzału, omawia system sygnałów oraz zasady bezpieczeństwa, upewnia się o posiadaniu przez uczestników niezbędnych dokumentów.

5. Chrzest myśliwski i pasowanie

Odbywa się na polowaniu. Po odtrąbieniu, o ile jest sygnalista, śmierci zwierza najstarszy funkcją myśliwy nakazuje młodzikowi klęknąć na lewe kolano i znacząc farba ubitej zwierzyny jego czoło wypowiada słowa:

W imię Boga, św. Jerzego, św. Michała chrzczę Cię na wyznawcę św. Huberta.

Pasuję Cię na rycerza św. Huberta, bądź prawym, mężnym i uczciwym myśliwym.

Jak przy ceremonii chrztu zwyczaj nakazuje , aby nie ścierać farby do końca polowania.

Warto też przestrzegać zasady, żeby pierwszego upolowanego grubego zwierza młody myśliwy patroszył własnoręcznie, nie korzystając z pomocy fizycznej kolegów czy naganiaczy, lecz słuchając jedynie ich wskazówek.

Złomem nazywamy krótka ( 20-m 30cm ) gałązkę świerku, jodły , dębu, buka lub innych drzew (sosna , olcha) bądź roślin ( wrzos ) , typowych dla miejsca polowania.

Tradycyjnie przyjęte jest, że złom, jak wskazuje nazwa, jest odłamywany , a nie obcinany nożem lub kordelasem i wręcza się go przed patroszeniem zwierzyny.

7. Pokot

Pokot- to tradycyjny sposób zakończenia łowów.

Przy ubitej zwierzynie, leżącej w określonym porządku według łowieckiej hierarchii, zbierają się myśliwi oraz pomocnicy ( naganka ). Zwierzynę układa się na prawym boku od prawej ku lewej stronie.

Myśliwi stają w szeregu u czoła rozkładu, pomocnicy po przeciwnej stronie, przed nimi sygnaliści. Jeżeli pokot odbywa się o zmroku, to rozpala się ognisko lub ustawia się pochodnie.

Tradycja zabrania przekroczenia leżącej na rozkładzie zwierzyny ,tak myśliwym, jak i pomocnikom.

Zgodnie z tradycją w czasie raportu i otrąbienia pokotu myśliwi i pomocnicy stoją z odkrytymi głowami. Jeżeli na polowaniu nie ma myśliwego, któremu prowadzący mógłby złożyć raport, dokonuje on tylko ogłoszenia wyników polowania.

8. Hubertowiny

Do tradycji łowieckiej należy święceni dnia patrona myśliwych- św . Huberta. Święto to obchodzone jest 3 listopada. Zwyczaj ten powinien być kultywowany, choć łowy odbywają się często nie w dniu patrona, lecz w najbliższym dniu wolnym od pracy.

9 . Polowanie noworoczne lub wigilijne

Polowanie noworoczne lub wigilijne należy do tradycyjnych łowów organizowanych w naszym Związku. Łowy te posiadały zawsze szczególny charakter- miały na celu zaciśnięcie koleżeńskich więzów, podkreślenie estetycznej wartości łowiectwa, wzbogacanie przeżyć myśliwskich innymi treściami niż samo polowanie.

Tradycyjnie łowy w tym dniu powinny kończyć się wcześniej, tak aby przy ognisku bądź wspólnym stole, w atmosferze koleżeństwa dokonać zbilansowani łowieckich przeżyć minionego roku, utrwalić kształtujące się na tej kanwie przyjaźnie, życzyć kolegom dobrych myśliwskich dni w następnym roku.

Są koła łowieckie , które w tym dniu, wykorzystując odbywające się łowy, Święcą prasłowiański zwyczaj dzielenia się pokarmem ze zwierzęt ami.

Dziś ma to inny wyraz- myśliwi przed pierwszym miotem lub pędzeniem udają się do paśników i składają tam karmę. Piękny to ukłon w stronę tradycji naszych pradziadów, warto go szerzej propagować wśród kół łowieckich.

Pojedziemy na łów, na łów, towarzyszu mój
Na łów, na łów na łowy,do zielonej dąbrowy, towarzyszu mój.
A tam biegnie zając, zając, towarzyszu mój!
Puszczaj charty za smyczą ,niech zająca pochwycą, towarzyszu mój.
Pojedziemy na łów, itd…
Aż tam biegnie sarna, sarna ,towarzyszu mój!
Puszczaj charty ze smyczą,niechaj sarnę uchwycą, towarzyszu mój!
Pojedziemy na łów, itd…
Aż tam biegnie sobol, sobol, towarzyszu mój!
Pojedziemy na łów, id.
Aż tam biegnie panna ,panna , towarzyszu mój!
Puszczaj charty ze smyczą,niechaj pannę pochwycą, towarzyszu mój!
A teraz się dzielmy, dzielmy, towarzyszu mój!
Tobie zając i sarna,a mnie sobol i panna, towarzyszu mój.
A kiedy ci krzywda, krzywda, towarzyszu mój!
Tobie siodło, a mnie koń,terazże się ze mną goń, towarzyszu mój.
A kiedy ci krzywda, krzywda, towarzyszu mój!
Moja szabla, a twój kij, terazże się ze mną bij, towarzyszu mój.
A kiedy ci krzywda, krzywda, towarzyszu mój!
Twoje gardło, a mój miecz, twoja głowa pójdzie precz, towarzyszu mój.



Mundur i dystynkcje

Mundur i dystynkcje

Mundur myśliwski to jeden z elementów tradycji, kultury i etyki łowieckiej. Noszenie munduru myśliwskiego to wyraz poszanowania Polskiego Związku Łowieckiego i samego łowiectwa. Mundur klasyfikuje nas wśród grona ludzi uprawiających to samo hobby, nawiązuje do rycerskich tradycji łowiectwa, stanowi powód do dumy.Jednak nie każdy z nas, nawet jeśli posiada mundur galowy, wie dokładnie jak go nosić i jak powinien wyglądać jego kompletny skład.

 

Definicja munduru – Mundur jest to charakterystyczny, jednolity dla danej formacji, organizacji ubiór.

 

Mundur myśliwski – uroczysty,wyjściowy ubiór myśliwski, którego wzorzec został zatwierdzony przez Naczelną Radę Łowiecką. Składa się z ciemnozielonych spodni i marynarki, na której naszyte są myśliwskie dystynkcje. Guziki wykonane z poroża. Do pełnej gali zielony sznur paradny i kordelas.

Posiadając własny model stroju organizacyjnego winniśmy  uczestniczyć  jednakowo ubrani w różnych uroczystościach,nie tylko łowieckich, i wyróżniać się, jako grupa ludzi, którzy z honorem reprezentują Polski Związek Łowiecki.

 

Nadal nie ma obowiązku posiadaniastroju organizacyjnego polskich myśliwych. Nikt nie zmusza kolegów myśliwych dojego zakupu. Pozostaje to wciąż kwestią sumienia i wewnętrznej potrzeby każdego myśliwego. Dobrze jest ten problem unormowany na szczeblu krajowym, gorzej na okręgowym, gdzie wielu członków okręgowych rad łowieckich nie ma munduru. Różnie jest na szczeblu kół łowieckich. Wyrazy uznania należą się tym kołom, które ten problem postawiły na walnych zgromadzeniach i swą własną decyzją przyjęły obowiązek zakupu munduru przez członków koła. Jak wspaniale na zdjęciach w”Łowcu Polskim, czy stronach internetowych kół łowieckich, wyglądają myśliwi umundurowani podczas uroczystości okręgowych lub jubileuszach kół.Otwartym pozostaje pytanie, czy organizacja z wieloletnim dorobkiem, spadkobierca polskich tradycji łowieckich,wyróżniająca się swą działalnością w ochronie polskiej przyrody, powinna wprowadzić obowiązek posiadania przez swych członków munduru. W wielu przypadkach taki obowiązek wiąże bardziej członków, daje im poczucie dumy z przynależności i nakłada obowiązek dbania o honor organizacji.

Jeżeli mundur dla wielu kolegów jest jednak strojem trochę zbyt sztywnym na mniej oficjalne, bardziej swobodne spotkania towarzyskie to możemy ubrać się w elegancki, dobrze skrojony strój, w którym niech będzie wpięta chociażby odznaka PZŁ. Nie wstydźmy się swojej organizacji. Dziś oferta handlowa jest ogromna. Wielu myśliwych przyjeżdżając do łowiska prezentuje się tak jak powinien wyglądać myśliwy. Schludnie iestetycznie w stroju adekwatnym do wykonywania polowania. Jest to spore osiągnięcie w podejściu do łowiectwa i odrodzeniu się poczucia obowiązku dbania o wygląd. Natomiast oficjalny strój organizacyjny, zwany mundurem myśliwskim,powinien wisieć w szafie każdego myśliwego i być zakładany szczególnie na uroczyste okazje.

 

Rys historyczny polskiego munduru myśliwskiego.

 

W języku polskim określenie to pojawiło się w XVIII wieku i pochodzi z języka francuskiego – la montuje lub niemieckiego – die Montur. Może być polowy i wyjściowy – reprezentacyjny, a także paradny. Mundur wyróżnia i określa przynależność organizacyjną. Jest jednym z symboli, obok sztandaru, odznaczeń, hymnu, organizacji do której się należy. Zakładany, by podkreślić z dumą, że jesteśmy członkiem jakiejś organizacji i godnie ją reprezentujemy. Mundury noszą żołnierze, strażacy,policjanci, harcerze, górnicy. Jest mundur szkolny i bardzo dużo mundurów organizacji społecznych. Są też mundury historyczne, regionalne zwane zwykle strojami ludowymi. Wszystkie one podkreślają, do jakiej należymy organizacji lub z jakiego regionu pochodzimy. Wszyscy, którzy zakładają mundur czują się w nim wyróżnieni oraz demonstrują i reprezentują swoją postawą honor organizacji.

 

Polscy myśliwi, którzy zjednoczyli się w jedną ogólnopolską organizację po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w (1936 r.), już w dwa lata po ustaniu wojen o granice państwa uznali, że mundur myśliwski jest niezbędnym elementem życia organizacji i należy do tradycji łowieckiej. Pochodzili z różnych zaborów,posiadali inne przyzwyczajenia, ale rozumieli potrzebę opracowania polskiego wzoru munduru myśliwskiego. Dlatego pracowali w okresie II Rzeczypospolitej nad oficjalnym wzorem stroju organizacyjnego, w którym sfotografował się także Prezydent RP prof. Ignacy Mościcki.

 

 

Gdyby przyjrzeć się polskiej literaturze łowieckiej to bardzo trudno znaleźć odniesienie do munduru i w ogóle stroju myśliwskiego, także tego używanego podczas polowań. Może wynikało to z tego, że każdy myśliwy rozumiał znaczenie estetycznego wyglądu i nie był to temat do rozważań, bo było to oczywiste.Jednak lata po II wojnie światowej zdegradowały wygląd myśliwego, zwłaszcza w łowisku. Sklepy myśliwskie nie oferowały ubrań i obuwia do polowania. Myśliwi używali kurtek wojskowych i milicyjnych, co było nielegalne. Zakładali czarne gumowce lub gumofilce, takie same jak na budowach czy w gospodarstwach rolnych.Na przełomie lat 70 i 80-tych ubiegłego wieku, gdy do sklepu dostarczono zielone kurtki typu łowieckiego, to zostały rozdzielone po 4 na koło, chyba po to żeby było sprawiedliwie. Myśliwy nie mógł kupić ich indywidualnie. Tak żemundur łowiecki nie był oczywistym elementem życia polskich myśliwych.Oglądając zdjęcia z jubileuszy kół łowieckich z lat 60, 70 i 80 XX wieku widać jak mało popularny był mundur łowiecki. A przecież Polski Związek Łowiecki opracował wzorzec stroju myśliwskiego zatwierdzony uchwałą Naczelnej Rady Łowieckiej w 1973 roku. Właśnie ta uchwała, z 29 listopada 1973 r., właściwie do dnia dzisiejszego określiła wygląd munduru galowego, który stał się oficjalnym, uroczystym strojem organizacyjnym polskich myśliwych.

 

 

Po zmianach politycznych 1989 roku również Polski Związek Łowiecki powoli powracał do zwrócenia większej uwagi na tradycję, zwyczaje i etykę myśliwską, w tym na sposób ubierania się myśliwych.

 

W 1992 roku Komisja Etyki,Tradycji i Zwyczajów Łowieckich przy Naczelnej Radzie Łowieckiej opracowała zbiór zasad etyki, tradycji i zwyczajów łowieckich zatwierdzonych uchwałą N. R. Ł. z dnia 06.06.1992 roku. Tam w punkcie 30 jest napisane wprawdzie, że: “na polowaniu myśliwy występuje w estetycznym ubiorze myśliwego, odpowiadającym tradycji, ale też uwzględnia zwyczaje w jego środowisku”. Nie ma natomiast nic w “zbiorze” o galowym mundurze myśliwskim. I tak jest do dziś. Polski Związek Łowiecki nie zdecydował się na wprowadzenie obowiązku dla wszystkich myśliwych, posiadania reprezentacyjnego stroju organizacyjnego, zwanego mundurem myśliwskim.

 

Potrzeba zmian w stroju myśliwskim spowodowała, że zdaniem wielu myśliwych obowiązujący od 1973 roku wzorzec munduru galowego, należałoby zmienić. Naczelna Rada łowiecka wychodząc naprzeciw tym postulatom i kierując się troską o kultywowanie tradycji łowieckich, a także dbając o wizerunek Polskiego Związku Łowieckiego, powołała uchwałą nr 39/2007 z 12 kwietnia 2007 r. zespół ds. wizualizacji Polskiego Związku Łowieckiego w składzie: Wojciech Cieplak, Bogusław Chłąd, Marek Piotr Krzemień, Krzysztof Mielnikiewicz, Marek Rogozinski i Władysław Zabłocki, która przy pomocy artysty plastyka Stefana Madaja, miała a zadanie opracowanie stroju myśliwskiego a także opracowanie projektu flagi związkowej, ceremoniału sztandarowego, wzorów pieczątek, wzorów liternictwa i papierów firmowych,wizytówek, szyldów, legitymacji, dyplomów ślubowania, tablic zewnętrznych i informacji wewnętrznej, itp. (źródło Łowiec Polski nr 2/2009 r.). 16 grudnia 2008 r. odbyło się XII w kadencji posiedzenie Naczelnej Rady Łowieckiej.Wiodącym jej tematem była wizualizacja Polskiego Związku Łowieckiego i przedstawionymi projektami m.in. dotyczącymi stroju organizacyjnego. W konsekwencji Naczelna Rada Łowiecka, 16 grudnia 2008 r.  przyjęła uchwałę w sprawie stroju organizacyjnego wraz z dystynkcjami, która obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. Zespół, zgodnie z wcześniejszymi zaleceniami NRŁ, pozostawił dotychczasowy krój marynarki i spodni dostosowując kolorystykę pozostałych ubiorów. Zaakceptowano wzór płaszcza jesiennego, kurtki letniej i kapelusza. Był to krok w dobrym kierunku, ujednolicający wygląd polskiego myśliwego podczas oficjalnych uroczystości.

 

 

Promowaniem nowego stroju organizacyjnego zajął się m.in. Łowiec Polski (nr 2/2009 r.), a załącznik do uchwały, ze szczegółowym opisem munduru galowego, znajduje się na stronie internetowej Polskiego Związku Łowieckiego. Mundur, zgodnie z definicją, to przepisowy, ustalony przez władze ubiór wyróżniający członków określonej organizacji społecznej, formacji wojskowej lub grupy zawodowej. Jest to uniform, więc trzeba go nosić ściśle z postanowieniem, w tym wypadku, uchwały NRŁ, bez dowolnej zmiany jakiejkolwiek jego części. Począwszy od butów poprzez skarpetki a kończąc na koszuli i krawacie. Jednym słowem mundur to elegancja,ale także dyscyplina noszenia w każdym miejscu i czasie. Mundur spełnia swoją rolę podczas szczególnych uroczystości, jubileuszy, zjazdów itp. Zatem należy go propagować wśród myśliwych i przyjąć zasadę, że należy go nosić zgodnie z postanowieniami uchwały NRŁ.

 

Załącznik do uchwały nr 60/2008 zdnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie stroju organizacyjnego wraz z dystynkcjami

 

I. ŁOWIECKI STRÓJ ORGANIZACYJNY

 

1. Strój organizacyjny członka PZŁ składa się z marynarki, letniej koszuli i spodni (dla pań spódniczki)koloru zielonego oraz płaszcza jesienno-zimowego, uszytych wg wzoru zatwierdzonego przez NRŁ.

 

2. Do stroju obowiązuje białakoszula, zielony gładki krawat, na którym ewentualnie może być umieszczone logo PZŁ, czarne buty, czarny pasek oraz czarne lub ciemnozielone skarpetki.

 

3. Do stroju przynależy zielony sznur zakończony ozdobną metalową kocówką z oznakami PZŁ (wg wzoru zatwierdzonego przez NRŁ), noszony z prawego ramienia do pierwszego od góry guzika zapinającego marynarkę. Uzupełnieniem stroju może być kordelas zawieszony pionowo na rapciach wzdłuż szwu lewej nogawki spodni, tak aby rękojeść była widoczna na tle marynarki.

 

4. Umieszczone na kołnierzu dystynkcje określają pozycję myśliwego w organizacyjnej hierarchii.

 

a). Złote (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży kolorem  karminowym):

 

• Prezes NRŁ, • Łowczy Krajowy                             

 

b). Złote (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży w kolorze dystynkcji)

 

• członkowie honorowi PZŁ,

 

• wszyscy członkowie organów krajowych PZŁ(Naczelna Rada Łowiecka, Zarząd  Główny PZŁ, Główny 

 

• Sąd Łowiecki, Kapituła Odznaczeń Łowieckich, Główna Komisja Rewizyjna, Główny Rzecznik Dyscyplinarny).

 

 

c). Złote (stylizowana gałązka jedliny bez szyszek oraz obszyciem obrzeży w kolorze dystynkcji

 

• członkowie stałych komisji problemowych Naczelnej Rady Łowieckiej

 

 

d). Srebrne (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży kolorem     karminowym):

 

• Prezes Okręgowej Rady Łowieckie

• Łowczy Okręgowy

 

 

e). Srebrne (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży w kolorze dystynkcji):

 

• wszyscy członkowie organów okręgowych PZŁ (Okręgowa Rada Łowiecka, Zarząd Okręgowy PZŁ, Okręgowy Sąd Łowiecki, Okręgowa Komisja Rewizyjna, Okręgowy Rzecznik Dyscyplinarny)

 

 

g). Zielone (stylizowana gałązka jedliny z szyszkami oraz obszyciem obrzeży kordonkiem w kolorze dystynkcji):

 

• Prezesi kół łowieckich

• Łowczowie kół łowieckich

 

 

h). Zielone (stylizowana gałązkajedliny bez szyszek oraz obszyciem obrzeży w kordonkiem kolorze dystynkcji):

 

• pozostali członkowie PZŁ

 

 

5. Po wygaśnięciu pełnienia funkcji prawo noszenia dystynkcji pozostaje. Dystynkcja różni się wówczas od dotychczasowej brakiem obszycia obrzeża. Nie dotyczy to Prezesa NRŁ i Łowczego Krajowego, którzy zachowują noszona dystynkcje dożywotnio.

 

6. Do stroju organizacyjnego przypina się odznaczenia, odznaki i oznaki organizacyjne:

 

a). Złom przywieszany jest 3 cm centralnie nad wpustem kieszeni,

 

b). Medal Św. Huberta nosi się na szarfie na szyi, ewentualnie wpina nad wpustem kieszeni,

 

c). odznaczenia łowieckie, lub ich baretki przywieszane są 1 cm nad wpustem kieszeni, odznaczenia regionalne przypina się na kieszeni, na niej też ewentualnie przypinamy inne organizacyjne odznaki i oznaki. Do lewej klapy wpinamy oznakę PZŁ. Członkowie honorowi wpinają Odznakę Członka Honorowego zawierającą oznakę PZŁ. Do prawej klapy wpinamy oznakę koła lub klubu łowieckiego.

 

d). Do stroju organizacyjnego nie należy przypinać nadmiaru odznaczeń i odznak.

 

II. OFICJALNY WYJŚCIOWY STRÓJ MYŚLIWSKI

 

Oficjalny (wyjściowy) strój myśliwski to garnitur koloru ciemnozielonego, określonego wzorcem Pantone 5535M, uszyty z tkaniny ubraniowej (wełna, elanowełna itp.). Marynarka jednorzędowa, zapinana na cztery guziki rogowe o prostych połach z lekko zaakcentowana talia. Odległość górnego guzika od krawędzi prawego przodu marynarki wynosi 2 – 2,5 cm, a dolnego guzika 4 – 5 cm. Pozostałe dwa rozmieszczone są równomiernie na linii guzików górnego i dolnego. Takie rozmieszczenie guzików wynika z poszerzenia dołem prawego przodu w porównaniu z lewym przodem o 2 – 3 cm i ma na celu niedopuszczenie do ich rozchylania się po zapięciu; guziki biegną środkiem frontu marynarki. Odległość dziurek do guzików od krawędzi lewego przodu wynosi około 2 cm. Długość marynarki – do połowy kciuka przy opuszczonej ręce. Kieszenie boczne są poziome i przykryte patkami. Na lewym przodzie marynarki umieszczona jest piersiówka na listewkę o długości 10– 11 cm. Rękawy bez stebnówek z jednym rogowym guzikiem u dołu. Z tyłu marynarka jest gładka, bez rozcięcia.

 

 

Na kołnierzu znajdują się naszywki z dystynkcjami, wykonane z aksamitu koloru ciemnozielonego.

 

 

Na ramionach znajdują się usytuowane pionowo pagoniki o wymiarach 5 cm x 2 cm, odsunięte od wszycia rękawa o 2 cm.  Środek pagonika leży na wysokości szwu ramieniowego marynarki. Pośrodku pagoników przyszyte są rogowe guziki. Pod pagonikiem prawego ramienia jest płaski guziczek do przypięcia sznura.

 

Spodnie do stroju myśliwskiego są długie o szerokości nogawek u dołu 22 – 24 cm (w zależności od wzrostu myśliwego), bez mankietów. Przody na jedna zaszewkę. Dolne krawędzie nogawek spadają skośnie z przodu ku tyłowi, różnica skosu wynosi 3 – 4 cm. Kieszenie pionowe lub lekko skośne. Tylna kieszeń na listewkę lub z patką.

 

Koszula biała, krawat gładki,zielony (dopuszcza się na krawacie oznakę PZŁ), buty i pasek do spodni czarne,skarpetki czarne lub ciemnozielone.

Strój wyjściowy dla kobiet myśliwych różni się tylko konstrukcja. Posiada zaszewkę na biust, nie ma piersiówki i zapina się na damska stronę. Zamiast spodni może być gładka spódnica przykrywająca kolana.

 

Do munduru galowego przypina się sznur, podpięty na prawym ramieniu, zakończony metalową końcówką z logo Polskiego Związku Łowieckiego.

 

 

III. Ubiór letni

 

Koszula wykonana z tkaniny bawełnianej koloru ciemnozielonego określonego wzorcem Pantone 5535M. Kołnierz typu koszulowego zapinany pod szyję.

 

 

Na listewce o szerokości 3,5 cm widocznych 5 rogowych guzików. Z przodu 2 kieszenie cięte, z patkami zapiętymi na rogowe guziki. Na ramionach pionowe pagoniki o wielkości i usytuowaniu takim, jak przy stroju wyjściowym. Rękawy z mankietami zapinanymi na dwa rogowe guziki, posiadają od wewnątrz zamocowane listewki umożliwiające podwinięcie rękawów do łokcia i utrzymanie ich w zaplanowanym ładzie. Z tyłu karczek, od niego pionowa kontrafałda, zarygiełkowana na wysokości talii. Całość wystębnowana w kolorze tkaniny na stopkę (5 mm). Koszula noszona ze spodniami od stroju wyjściowego. W upalne dni dwa górne guziki u koszuli mogą pozostać niezapięte.

 

IV. Płaszcz jesienno-zimowy

 

Płaszcz wykonany jest z tkaniny wełnianej (flausz) o miękkim chwycie, koloru ciemnozielonego, określonego wzorcem Pantone 5535M.

 

 

Płaszcz zapinany pod szyję napięć rogowych guzików. Dziurki cięte pionowo, widoczne na tle pionowej listewki o szerokości 8 cm. Kieszenie lekko skośne na listewkę. Rękawy z patkami zapiętymi na rogowe guziki. Długość płaszcza do połowy kolana. Z tyłu karczek.Od karczka w dół idzie kontrafałda przytrzymana w talii dragonem z dwoma rogowymi guzikami. Całość wystebnowana w kolorze tkaniny o szerokości 1 cm.

 

Płaszcz w wersji wiosenno  – jesiennej posiada wyłącznie podszewkę. W użytkowaniu zimowym dopina się podpinkę z rękawami lub bez nich w zależności od woli użytkownika.

Do płaszcza nosi się szal w kolorze płaszcza, czarne rękawiczki i czarne buty.

 

V. Kapelusz

 

Kapelusz filcowy w kolorze stroju myśliwskiego o główce uformowanej tak, jak typowe obecnie noszone kapelusze.Rondo o szerokości 6 cm po bokach i z tyłu kapelusza, z przodu kapelusza 7,5 cm. Rondo po bokach proste, natomiast z tyłu i z przodu uformowane lekko w dół.

 

 

 

                                                                                    Drukuj stronę